poniedziałek, 17 sierpnia 2020

Kąty II – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej

Kąty II
– cmentarz wojenny z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Kąty – wieś w województwie podlaskim, w powiecie kolneńskim, w gminie Mały Płock.

Dwa kilometry na południe od opisywanego niedawno cmentarza Kąty I znajduje się kolejna nekropola położona na gruntach tej wsi. Pochowano tutaj 55 żołnierzy armii niemieckiej i 22 z armii carskiej. Jest to duży kurhan rozmieszczony na planie prostokąta o wymiarach podstawy 25x30 m. Nadano mu formę nawiązującą do starożytnych zigguratów – budowli o zmniejszających się ku górze, schodkowych tarasach. Kurhan Kąty II nie jest aż tak rozbudowany jak mezopotamskie świątynie. Składa się z dwóch platform, każda ma formę ściętego ostrosłupa. Stoki każdej platformy zostały utrwalone płaszczem kamiennym, stosunkowo dobrze zachowanym mimo upływu ponad stu lat. Całość otoczono rowem. Wejście na teren cmentarza prowadzi rampą ziemną od południa, od strony drogi. Na szczycie górnej platformy umieszczono głaz z inskrypcją:

1915
PRO PATRIA
55 DEUTSCHE
22 RUSSEN
Spoczywający w Kątach II żołnierze zginęli w 1915 roku w trakcie walk na północ od Łomży i spoczęli w tymczasowych grobach rozrzuconych w najbliższej okolicy. Od jesieni 1915 r. po wyparciu z tych terenów wojsk rosyjskich, niemiecka administracja wojskowa rozpoczęła inwentaryzację mogił i cmentarzy polowych oraz planowanie i budowę stałych cmentarzy. Pod kurhanem w Kątach II pochowano wspólnie poległych z obu walczących tutaj armii, co było realizacją idei przyjętej przez niemieckie służby grobownicze w czasie I wojny światowej na naszych terenach. Ujęto ją w słowa PRO PATRIA [Za Ojczyznę], te same które wyryto na kamiennym obelisku ustawionym na szczycie kurhanu. Uważano, że polegli wszystkich walczących armii zasługują na taki sam szacunek. Za życia byli wrogami, ale każdy z nich walczył i poległ za ojczyznę. Każdy za swoją.
Nie wiemy w jaki sposób rozmieszczono ciała poległych. Czy pochowano ich we wspólnej mogile nad którą usypano kurhan, czy może tak jak na innych podobnych cmentarzach, żołnierzy armii niemieckiej złożono wzdłuż krawędzi dolnej platformy, a żołnierzy carskich na wyższej platformie?
Po II wojnie światowej cmentarz Kąty II pozostawał zapomniany. Stoki kopca porastały samosiewy krzewów, obelisk pokryły mchy. Sporo złego przyniosło wykorzystanie terenu pomiędzy drogą a cmentarzem jako lokalnej piaskowni, to wyrobisko piasku nieznacznie uszkodziło konstrukcję rowu otaczającego kurhan, ale przede wszystkim utrudniło dostęp do cmentarza od strony drogi, niszcząc drogę prowadzącą na cmentarz i zeszpeciło krajobraz.
Obecnie o stan cmentarza dbają władze gminy Mały Płock. Kilka lat temu oczyszczono teren ze zbędnej roślinności. Na odnowienie czeka napis na kamiennym obelisku. Cmentarz warto byłoby także ogrodzić.

Kąty II – cmentarz częściowo zaniedbany. Cmentarz, gdzie spoczywają zapomniani żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki – 42 km.
Post powstał przy współpracy z Małgorzata Karczewska
 
 -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -









Zdjęcie LIDAR

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz