Jazgarka – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej

Jazgarka – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Jazgarka – wieś położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Kadzidło.

Cmentarz znajduje na północ od wsi.
Zajmuje szczyt i południowe zbocze wzgórza.

Dominują na nim mogiły zbiorowe, są też jednak groby pojedyncze i podwójne. Wiele z nich jest już zatartych, wiele ledwo już rozpoznawalnych. Na zboczu wzgórza znajduje się osiem tarasów z grobami, na wypłaszczonym szczycie jest jeszcze 6-7 długich szeregów grobów.
Cmentarz ma wymiary ok 40x65m i jest to jeden z większych cmentarzy w rejonie Kurpiowszczyzny.
Teren cmentarza otoczony jest wałem ziemnym i częściowo rowem. Ogrodzony jest współczesnym ogrodzeniem drewnianym.
Liczba pochowanych wg aktualnie posiadanych dokumentów, nieznana. Spoczywają tam polegli w walkach toczonych na tych terenach od lutego do lipca 1915 roku.
W większości mogą to być żołnierze ze wschodniopruskiej 37 Dywizji Piechoty, z pułków Strzelców Syberyjskich oraz z Turkmenistanu.

Jazgarka – cmentarz z zacierającymi się grobami, ale pamiętany przez ludność i władze gminy, gdzie leżą zapomniani żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki - 32km

  -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -
.
.

Jazgarka – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej

Jazgarka – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej

Jazgarka – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej

Plan cmentarza.

Straty Strzelców Syberyjskich cz.1

Po podpowiedzi od Mariusz Maciaszczyk zajrzałem do dokumentów rosyjskich na stronie gwar.mil.ru.
Tam znalazłem między innymi imienne listy strat jednego z rosyjskich pułków. Przekopiowałem, a częściowo przepisałem dane w nich zawarte i zamieszczam notatkę.
Możliwe ze w przyszłości dane te posłużą do odtworzenia listy pochowanych na cmentarzu w Jazgarce i Golance, oraz innych zapomnianych cmentarzach w w tej okolicy.
Imienne listy strat ujawniają wielonarodowy skład Pułków Strzelców Syberyjskich.

W treści postu dodałem również małe notatki kronik niemieckich, których opisane walki mogą pasować starć z 39. Pułkiem Strzelców Syberyjskich.

Straty 39. Pułku Strzelców Syberyjskich w dniach 5-6 (18-19) lutego 1915

1. Карнаух Василий Федорович - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
1. Женухов Михаил Поликарпович - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
2. Жуйков Алексей Алексеевич - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
3. Цавлюк Григорий Федорович - poległ pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
4. Кожурин Емельян Борисович - poległ pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
5. Быстров Александр Максимович - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
6. Прошин Василий Иванович - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
7. Цихон Валентин Томатов. - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
8. Нуйкин Федор Алексеевич - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
9. Пьянков Федор Кириллович - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
11. Мокайчук-Захарков Василий Саввович - gubernia podolska - powiat proskurowski - parafia Третельникская - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
12. Чистяков Михаил Егорович - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
13. Творек Михаил Янович (Tworek Michaił ?) - gubernia radomska - powiat sandomierski - gmina Samborzec - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
14. Патворов Антон Филиппович - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
15. Назаренко Лука Антонович - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
16. Шевелев Тит Дмитриевич - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
17. Ходулей Иван Ефимович - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
18. Тамник Фома Петрович - zmarł od ran z walk pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
19. Статух Иван Иванович - zmarł od ran z walk pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
20. Максагин Дмитрий Яковлевич - zaginął bez wieści pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
21. Гаврилюк Исидор Ильич - gubernia podolska - powiat Гайсинский - parafia Тепликская - zaginął bez wieści pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
22. Чепчугов Егор Гордеевич - zaginął bez wieści pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
23. Баландин Никифор - zaginął bez wieści pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
24. Сайдаров Шакир - gubernia samarska - powiat Ставропольский - parafia Старо-Бесовская - zaginął bez wieści pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
25. Досланский Игнатий (Dosłański Ignacy ?) - gubernia Warszawska - (?) - (?) - zaginął bez wieści pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
26. Кузьмирук Севостьян (Севастьян) Дмитриевич - zaginął bez wieści pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
27. Данилов Макарий Александрович - zaginął bez wieści pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
28. Утробин Федор Яковлевич - zaginął bez wieści pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
29. Котов Иван Павлович - poległ pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
30. Бондарчук Иван Нестерович - poległ pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
31. Шевдро Владимир Петрович - gubernia podolska - powiat proskurowski - parafia Юринецкая - poległ pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
32. Стомпай Франц Иванович (Stompa Franz ?) - gubernia radomska - (?) - (?) - poległ pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
33. Масалыкин Фома Трофимович - poległ pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
34. Бахаев Никита Иванович - poległ pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
35. Сопчик Владислов (Владислав) Францевич (Sopczyk Władysław ?) - gubernia radomska - (?) - (?) - poległ pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
36. Сельский Юльян (Юлиан) Тимофеевич - gubernia Kamieniec Podolski - (?) - (?) - poległ pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
37. Тяженин Марк Васильевич - poległ pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
38. Евдокимов Григорий - poległ pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
39. Попов Никифор Алексеевич - poległ pod wsią Krobia - 5(18) lutego 1915
40. Выдра Антонье Юзофович (Wydra Antoni) - gubernia radomska - powiat radomski - gmina Zakrzew - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915

41. Щетинкин Евсей Сергеевич - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
42. Ясинский Иохим Войцехович (Jasiński Joachim ?) - gubernia radomska - powiat iłżecki - gmina Pawłów(?) - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
43. Пивалкин Михаил Ефимович - poległ pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
44. Седлов Павел Осипович - zaginął bez wieści pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
45. Шедков Семен Гаврилович - zaginął bez wieści pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
46. Кирилов Алексей Васильевич - zaginął bez wieści pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
47. Лихолобов Илья Абрамович - zaginął bez wieści pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
48. Соплев Василий - zaginął bez wieści pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
49. Баен Антон Францевич (Baen Anton) - gubernia radomska - powiat Iłżecki - gmina Rzeczniów(?) - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
50. Бавыкин Егор Анисимович - gubernia tomska - powiat Барнаульский - parafia Утянская - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
51. Бондарчук Филипп Иванович - gubernia Kamieniec Podolski - powiat Винницкий - parafia Юзвинская - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
52. Бугаев Савелий - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
53. Плосконосов Алексей - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
54. Сухецкий Ян Антонович (Suchecki Jan) - gubernia radomska (?) - (?) - (?) - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
55. Гапусенко Порфирий Платонович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
56. Деговцев Григорий Никитич - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
57. Хлыстун Игнат Емельянович - gubernia Kamieniec Podolski - (?) - (?) - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
58. Чебуркин Николай Андреевич - gubernia samarska - powiat Ставропольский - parafia Больше-Кандалинская-- zmarł od ran z walk pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
59. Вашкевич Антон Яковлевич - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
60. Кравец Леонтий Демьянович - gubernia Kamieniec Podolski - (?) - (?) - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
61. Поткин Дмитрий Иванович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
62. Герасимов Федор Андреевич - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
63. Богугловец Владислов (Владислав) Иосифович (Bogusłowicz Władysław ?) - gubernia radomska (?) - (?) - (?) - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
64. Чухлов Василий Венедиктович - zmarł od ran z walk pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
65. Казаковцев Александр Михайлович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
66. Винокуров Тимофей - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
67. Котко Марк Иванович - gubernia Kamieniec Podolski - (?) - (?) - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
68. Пуговишников Николай Николаевич - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
69. Никифоров Александр Федорович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
70. Шандра Максим Матвеевич - zmarł od ran z walk pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
71. Якимов Алексей Павлович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
72. Соболь Томаш Осипович (Sobol Tomasz) - gubernia radomska - powiat opatowski - gmina Opatów - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
73. Гришин Егор Иванович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
74. Лотков Степан Михайлович - ranny pod wsią Wach - 6(19) lutego 1915
75. Костырев Григорий Федорович - gubernia Пермская - powiat Пермский - parafia Нижне-Муллинская - ranny pod wsią Wach - 6(19) lutego 1915
76. Куцый Кирилл Иванович - ranny pod wsią Wach - 6(19) lutego 1915
77. Хотюшин Павел Яковлевич - ranny pod wsią Wach - 6(19) lutego 1915
78. Анциферов Киприан Тимофеевич - ranny pod wsią Wach - 6(19) lutego 1915
79. Кригда Станислав Карлович (Krygda Stanisław) - gubernia radomska - powiat opatowski - gmina (?) - ranny pod wsią Wach - 6(19) lutego 1915
80. Сорока Амброзий Степанович - ranny pod wsią Wach - 6(19) lutego 1915

81. Нежинцев Яков Григорьевич - ranny pod wsią Wach - 6(19) lutego 1915
82. Захаров Леонтий Львович - ranny pod wsią Wach - 6(19) lutego 1915
83. Наталенко Федор Ефимович - ranny pod wsią Wach - 6(19) lutego 1915
84. Худик Станислав Иванович (Chudzik Stanisław) - gubernia radomska - okręg kozienicki- gmina (?) - ranny pod wsią Wach - 6(19) lutego 1915
85. Болотов Терентий Андреевич - ranny pod wsią Wach - 6(19) lutego 1915
86. Фишман Лейба-Шлема Нахман - gubernia radomska - okręg lelowski - gmina (?) - ranny pod wsią Wach - 6(19) lutego 1915
87. Жижилев Дмитрий Федорович - ranny pod wsią Wach - 6(19) lutego 1915
88. Барковский Иван Степанович - gubernia Kamieniec Podolski - powiat Винницкий - parafia Тывровская - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
89. Игнатьев Василий Прокофьевич - gubernia samarska - powiat Ставропольский - parafia Мусорская - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
90. Мелкозеров Платон Андрианович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
91. Толесников Петр Иосифович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
92. Сиденко Павел Ефремович - gubernia Kamieniec Podolski - powiat Гайсинский - parafia Хащеватская - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
93. Мальцев Даниил Ларионович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
94. Кузьмин Николай Афонасьевич - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
95. Лепехов Александр Дмитриевич - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
96. Вдовин Степан Гаврилович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
97. Палецкий Егор Петрович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
98. Казанцев Степан Иванович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
99. Шаповалов Григорий Федорович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
100. Щеглов Филипп Пантелеймонович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915

101. Азбуханов Абдухан - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
102. Беседин Николай Михайлович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
103. Заец Андрей Игнатьевич (Zając Andrzej) - gubernia radomska - powiat opatowski - gmina (?) - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
104. Фендриков Петр Миронович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
105. Тилошенко Игнатий Савельевич - gubernia tomska - powiat Барнаульский - (?) - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
106. Попов Александр Яковлевич - gubernia tomska - powiat Барнаульский - (?) - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
107. Вараксин Александр Семенович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
108. Сницер Александр Яковлевич - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
109. Шевелев Иван Егорович - gubernia Пермская - powiat Камышловский - parafia Чупинская - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
110. Сафин Мурасин - gubernia samarska - powiat Ставропольский - parafia Старо-Бесовская - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
111. Гончаров Иван - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
112. Кривой Тимофей Евстигнеевич - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
113. Кочкин Тимофей Иванович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
114. Макаленко Савелий Николаевич - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
115. Трегубов Герасим Григорьевич - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
116. Павликов Яков Григорьевич - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
117. Ковшик Антон Петрович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
118. Шевчук Дмитрий Антонович - gubernia Kamieniec Podolski - (?) - parafia (?) - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
119. Лозинский Григорий - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
120. Лозинский Гавриил - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
121. Дунаев Сергей - gubernia ufijska - powiat Бирский - parafia Касевская - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
122. Корниенко Фаддей - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
123. Потров Василий Петрович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
124. Агатовский Иван Иванович (Agatowski Iwan) - gubernia radomska - (?) - (?) - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
125. Гайниф Нарухаман - zmarł od ran z walk pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
126. Рыбаченко Фаддей Тимофеевич - gubernia Kamieniec Podolski - powiat Винницкий - parafia Юзвинская - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
127. Крисько Иван Исидорович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
128. Лящик Северин Иванович - (Łaszczyk Seweryn) - gubernia radomska - (?) - (?) - ranny pod wsią Krobia - 6(19) lutego 1915
129. Крикуновский Алексей Евфимович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915
130. Листовничий Григорий Иванович - ranny pod wsią Jazgarka - 6(19) lutego 1915

Straty z dnia 9(22) lutego 1915

Numery 1-9 - strona z nazwiskami zniszczona - polegli pod wsią Krobia
10. Кадашников Иван - poległ pod wsią Krobia
11. Комарчук Григорий - poległ pod wsią Krobia
12. Ахметзянов Гелемзян - poległ pod wsią Krobia
13. Арестов Василий - poległ pod wsią Krobia
14. Вельбович Алексей Никитич - gubernia tomska - powiat Барнаульский - parafia Утянская - poległ pod wsią Krobia
15.Фиялковский Андрей Антонович (Fijałkowski Andrzej) - gubernia radomska - (?) - (?) - poległ pod wsią Krobia
16. Скалий Кирилл Фокич - gubernia podolska - powiat Гайсинский - parafia Тепликская - poległ pod wsią Krobia
17. Казьмин Степан Максимович - poległ pod wsią Krobia
18. Манежкин Михаил Григорьевич - poległ pod wsią Krobia
19. Стемпель Станислав Сандрович - poległ pod wsią Krobia
20. Литвиненко Иван Андреевич - poległ pod wsią Krobia
21. Ковальский Франц Казимирович (Kowalki Franz) - gubernia radomska - Sandomierz (?) - poległ pod wsią Sul
22. Казанцев Михаил Ананиевич - zaginął bez wieści w walkach pod wsią Krobia
23. Ноль Франц Викторович - zaginął bez wieści w walkach pod wsią Krobia
24. Совва Ян Бартоломеев. (Sowa Jan ?) - gubernia radomska - powiat iłżecki(?) - (?) - zaginął bez wieści w walkach pod wsią Krobia
25. Простак Владислав Эдуардович (Prostak Władysław) - gubernia radomska - powiat sandomierski - gmina(?) - zaginął bez wieści w walkach pod wsią Krobia
26. Чикачев Григорий Андреевич - ranny w walkach po wsią Krobia
27. Моргачев Иван Федорович - ranny w walkach po wsią Krobia
28. Проценко Николай Матвеевич - zaginął bez wieści w walkach pod wsią Krobia
29. Норваев Прокопий Григорьевич - zaginął bez wieści w walkach pod wsią Krobia
30. Задорожный Игнатий Михайлович - zaginął bez wieści w walkach pod wsią Krobia
31. Лепинский Иван - zaginął bez wieści w walkach pod wsią Krobia
32. Подвысоцкий Мартын Генрихович (Podwysocki Marcin) - gubernia radomska - powiat opatowski - gmina(?) - zaginął bez wieści w walkach pod wsią Krobia
33. Викторович Станислав Францевич (Wiktorowicz Stanisław) - gubernia radomska - powiat opoczyński - gmina Opoczno - zaginął bez wieści w walkach pod wsią Krobia
34. Коновродский Воврженец Юзефов. (Koniowrodzki Wawrzyniec ?) - gubernia radomska - powiat kozienicki - gmina(?) - ranny w walkach po wsią Krobi
35. Зарипов Шарик - zaginął bez wieści w walkach pod wsią Krobia
36. Пинтак Степан Войткович - gubernia Kamieniec Podolski - powiat Проскуровский - parafia Шаровская - ranny w walkach po wsią Krobia
37. Алешин Григорий Порфириевич - ranny w walkach po wsią Krobia
38. Никитенко Иван Павлович - ranny w walkach po wsią Krobia
39. Мартынюк Василий Наумович - ranny w walkach po wsią Krobia
40. Запорощук Захарий Авксентьевич - ranny w walkach po wsią Krobia

41. Полторак Ян Янович (Półtorak Jan) - gubernia radomska - powiat opatowski - gmina Ruda Kościelna - ranny w walkach po wsią Krobia
42. Никитин Ефим - ranny w walkach po wsią Krobia
43. Вараксин Терентий Васильевич - ranny w walkach po wsią Krobia
44. Малых Алексей Петрович - ranny w walkach po wsią Krobia
45. Донцов Владимир Иванович - ranny w walkach po wsią Krobia
46. Зарифов Шарафутдин - ranny w walkach po wsią Krobia
47. Кузьмин Федор Михайлович - ranny w walkach po wsią Krobia
48. Комаров Фаддей Петрович - ranny w walkach po wsią Krobia
49. Гулько Никита Петрович - ranny w walkach po wsią Krobia
50. Гарьян Федор Федорович - gubernia Kamieniec Podolski - powiat Проскуровский - parafia Сарновская - ranny w walkach po wsią Krobia
51. Красоткин Алексей - ranny w walkach po wsią Krobia
52. Тимошенко Фаддей Парфириевич (Порфириевич) - ranny w walkach po wsią Krobia
53. Кулиниченко Федор Ерофеевич - ranny w walkach po wsią Krobia
54. Гохштеин Герш Иосифович - ranny w walkach po wsią Krobia
55. Лисьих Иван Лукич - ranny w walkach po wsią Krobia
56. Мемчуров Григорий Тихонович - gubernia Kamieniec Podolski - powiat Проскуровский - parafia Шаровская - ranny w walkach po wsią Krobia
57. Викус Николай Максимович - ranny w walkach po wsią Krobia
58. Мелкозеров Кузьма Прокофьевич - ranny w walkach po wsią Krobia
59. Гавричев Трофим Филиппович - ranny w walkach po wsią Krobia
60. Зеленков Николай Иванович - ranny w walkach po wsią Krobia
61. Сумин Павел Ефимович - ranny w walkach po wsią Krobia
62. Кащук Марк Яковлевич - ranny w walkach po wsią Krobia
63. Карпенкин Афонасий Григорьевич - ranny w walkach po wsią Krobia
64. Матвеев Михаил - ranny w walkach po wsią Krobia
65. Сарва Иван Павлович - ranny w walkach po wsią Krobia
66. Кадашников Афонасий Семенович - ranny w walkach po wsią Krobia
67. Ребицкий Яков Павлович - ranny w walkach po wsią Krobia
68. Вяткин Максим Савельевич - ranny w walkach po wsią Krobia
69. Емельянов Федор Яковлевич - ranny w walkach po wsią Krobia
70. Золотцов Федор Григорьевич - ranny w walkach po wsią Krobia
71. Подлясцик Антон Игнатьевич (Podlaszczyk lub Podleszczyk Anton) - gubernia radomska - powiat opatowski(?) - gmina(?) - ranny w walkach po wsią Krobia
72. Филиппов Емельян Артамонович - ranny w walkach po wsią Krobia
73. Батраков Иван Захарович - ranny w walkach po wsią Krobia
74. Кузнецов Борис - ranny w walkach po wsią Krobia
75. Коваленко Марк Ерастович - ranny w walkach po wsią Krobia
76. Кибенко Николай Андреевич - ranny w walkach po wsią Krobia
77. Колесников Даниил Иванович - gubernia tambowska - powiat Усманский - parafia Крутчинско-Байгорская - ranny w walkach po wsią Krobia
78. Петрушин Роман Петрович - ranny w walkach po wsią Krobia
79. Романов Кондратий Тимофеевич - ranny w walkach po wsią Krobia
80. Попов Митрофан Филиппович - ranny w walkach po wsią Krobia

81. Толубаев Иван Михайлович - ranny w walkach po wsią Krobia
82. Глебов Андрей Федосеевич - ranny w walkach po wsią Krobia
83. Андреев Иван - ranny w walkach po wsią Krobia
84. Жиганов Федор Владимирович - ranny w walkach po wsią Krobia
85. Тырышкин Михаил Дмитриевич - ranny w walkach po wsią Krobia
86. Сенчук Иван Карпович - ranny w walkach po wsią Krobia
87. Фонаков Алексей Михайлович - ranny w walkach po wsią Krobia
88. Соголаков Григорий Леонтьевич - ranny w walkach po wsią Krobia
89. Хамзин Иссарафим - ranny w walkach po wsią Krobia
90. Бойназаров Нейземетдин - ranny w walkach po wsią Krobia
91. Чуй Иван Михайлович - gubernia radomska - powiat sandomierski - gmina Dwikozy - ranny w walkach po wsią Krobia
92. Стемпель Иосиф Янович (Stempel Józef ?) - gubernia radomska - powiat opatowski - gmina (?) - ranny w walkach po wsią Krobia
93. Москалев Дмитрий Тихонович - ranny w walkach po wsią Krobia
94. Буньков Алексей - ranny w walkach po wsią Krobia
95. Пальцев Степан Григорьевич - ranny w walkach po wsią Krobia
96. Бойков Василий Иванович - ranny w walkach po wsią Krobia
97. Водарчик Юзеф Юзефович (Wodarczyk lub Włodarczyk Józef) - gubernia radomska - powiat kozienicki - gmina (?) - ranny w walkach po wsią Krobia
98. Дальмухаметов Галиакбар Габдулин - gubernia Пермская - powiat Екатеринбургский - parafia Саринская - ranny w walkach po wsią Krobia
99. Катин Николай Владимирович - ranny w walkach po wsią Krobia
100. Рогалев Антон Юзефович - (Rogalew Anton?) - gubernia radomska - okręg konecki - gmina Szydłowiec - ranny w walkach po wsią Krobia
101. Корников Федор Данилович - ranny w walkach po wsią Krobia
102. Виттик Станислав Янович (Wittik Stanisław ?) - gubernia radomska - powiat sandomierki - gmina Wilczyce - ranny w walkach po wsią Krobia
103. Хемок Максим Гордеевич - ranny w walkach po wsią Krobia
104. Гизятулин Мухамет - gubernia samarska - powiat Ставропольский - parafia Ташолская - ranny w walkach po wsią Krobia
105. Бусаев Егор Савельевич - ranny w walkach po wsią Krobia
106. Безхадарный Михаил - ranny w walkach po wsią Krobia
107. Вершинин Петр Федорович - ranny w walkach po wsią Sul
108. Кистанов Кузьма Гордеевич - ranny w walkach po wsią Krobia
109. Калинин Илья Александрович- ranny w walkach po wsią Krobia
110. Ребенков Яков Федотович - ranny w walkach po wsią Krobia
111. Ряднов Дементий Лукич - ranny w walkach po wsią Krobia
112. Бурлев Яков Егорович - ranny w walkach po wsią Todzia
113. Кучинский Ихель Мошков. (Kuczyński Ichel?) gubernia radomska - powiat opoczyński - gmina(?) - ranny w walkach po wsią Krobia
114. Рябко Понкрат (Панкрат) Иванович - ranny w walkach po wsią Krobia
115. Андреев Тимофей - ranny w walkach po wsią Krobia
116. Самаркин Григорий Иванович - ranny w walkach po wsią Krobia
117. Бойков Петр Петрович - ranny w walkach po wsią Krobia
118. Пальцев Степан Григорьевич - gubernia samarska - powiat Ставропольский - parafia Ново-Буянская - ranny w walkach po wsią Krobia
119. Кистанов Кузьма Гордеевич - ranny w walkach po wsią Krobia
120. Ариан-Гариан Федор Федорович - gubernia podolska - powiat Проскуровский - parafia Сарновская - ranny w walkach po wsią Krobia

Fragmenty z niemieckich kronik:

3. Szwadron/11 operuje od 19 lutego w rejonie wsi Jazgarka i Krobia, gdzie piechota prowadzi ciężkie walki ze zmiennym powodzeniem. 4. Eskadron/11 operując ze swej bazy w Wydmusach wspomaga piechotę w zaciętych walkach we wsiach Wach i Podgórze.

W nocy 18 na 19 lutego, 6. i 7. Kompania/147 stacjonujące we wsiach Jazgarka i Klimki otrzymają rozkaz rajdu na wieś Krobia. 6-sta na swoim kierunku marszu napotyka spore siły Rosjan, w zupełnej ciemności i przez bagiennym obszar nie mogą ich podejść, zawracają.
7. Kompania/147 ma więcej szczęścia, dociera do Krobii niezauważona. Strażnicy zostają zarżnięci bagnetami. Wioska zostaje zajęta bez jednego wystrzału, przy użyciu tylko broni białej. Wygarniają zaspanych Rosjan z chałup. Przed świtem zabierając 70 jeńców wracają z rajdu.

19 lutego o godz. 14:00 artyleria Rosyjska ustawiona we wsi Krobia i oddziały na przedpolu ostrzeliwują Jazgarkę. Siły wroga oceniane były na 10-12 Kompanii. Wieczorem wróg rusza do ataku, w ciemnościach udaje się im podejść bardzo blisko, ale ostatecznie 5. Kompania/147 odpiera ataki. Rosjanie próbują więc obejść wioskę od południa. Ustawiony tam jednak karabin maszynowy zadaje im duże straty, skutecznie ich blokując. O 6:00 rano jednak zamilkł. Rosjanie wznawiają atak na wioskę, dochodzi do zażartych walk na bagnety o każdy metr terenu. Mimo uporczywej obrony naszej Kompani wróg zajmuje kolejny zagrody w płonącej wiosce. W krytycznym momencie od strony wsi Klimki w wir walki włącza się dowódca 6. Kompanii na cele jednego plutonu. Niedługo później docierają jeszcze dwa plutony z Klimek, co zapobiega całkowitym utraceniu wsi Jazgarka. Bitwa zostaje zawieszona, wieś dogorywa w ogniu pożarów. ...

22 lutego do ataku rusza cały II. Batalion, który zgrupował się na północ od wsi Jazgarka-Klimki. Po krótkich bitwach z uciekającym wrogiem osiąga linię Krobia – most (na północ od wsi Sul). Tam dopiero Rosjanie próbują rano kontratakować, ale zostają odrzuceni. ...

Brama wejściowa na cmentarz

Brzezienko – Cmentarz z I Wojny Światowej

Brzezienko – Cmentarz z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)
Brzezienko – wieś położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrowskim, w gminie Wąsewo.
Jeszcze w latach 30-tych przez niemieckie wykazy opisywany jako cmentarz leśny (Waldfriedhof) 800 m na południe od wsi Brzezienko.
Pod koniec XXw. przy zakładaniu karty zabytku, opisany:
- ok 1500m2 (to powierzchnia większych sklepów Lidl, dla porównania)
- groby, słabo ale czytelne
- położony przy drodze polnej prowadzącej z Brzezienka Starego do wsi Króle
- właściciel terenu Urząd Gminy Wąsewo

Na starych zdjęciach z karty zabytku widać, że teren jest porośnięty bujną trawą i samosiejkami drzew liściastych i iglastych.
Wspomnienia odwiedzających cmentarz jeszcze kilkadziesiąt lat temu opisują liczne widoczne wtedy groby.
Ile zostało z cmentarza, można zobaczyć na filmie.
Teren z większości zaorany, by zyskać jak najwięcej areału (wg mapy to grunty klasy V i VI) uprawnego.
W piasku, bo wokół to właściwie wyjałowiony piasek bieleją jeszcze kości.
Na ten moment przy dostępnej dokumentacji brak jest danych o ilości spoczywających na tym cmentarzu.
Na cmentarzu obecnie znajduje się wysokie drzewo pośrodku pola i stojący pod nim głaz. Pierwotnie na mogiłach stały drewniane krzyże, a obiektem opiekowała się młodzież szkolna. Ostatnio dodano tablicę pamiątkową dzięki staraniom ks. Rafała Figiela
Na cmentarzu spoczywają polegli w Bitwa pod Wąsewem, która rozpoczęła się 4 sierpnia 1915 roku i trwała kilka dni. Pozostały po niej tylko liczne cmentarze, na których pogrzebano poległych żołnierzy.
Brzezienko – duży cmentarz wojenny zacierający się w terenie i zapomniany przez urzędy, które mają kartę cmentarza i pozwalają go niszczyć, gdzie spoczywają żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.
Odległość od centrum Ostrołęki – 26 km.

  -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -

Brzezienko – Cmentarz z I Wojny Światowej

Jastrząbka – Cmentarz z I Wojny Światowej

Jastrząbka – Cmentarz z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Jastrząbka – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Baranowo.

Duży cmentarz leśny (Waldfriedhof) założony na planie nierównobocznego czworokąta o wymiarach krawędzi: ok 35x33m (powierzchnia ponad 10 arów).
Otoczony dobrze zachowanym rowem. Wejście na teren cmentarza od wschodu, rampą nad rowem. Wnętrze cmentarza wzdłuż krawędzi jest nieznacznie wypiętrzone, co świadczy, że podczas kopania rowu piasek odrzucano do środka cmentarza. Powierzchnia nekropolii całkowicie zatarta, porośnięta samosiewami sosen, z kilkoma wkopami wykonanymi w ciągu ostatnich lat. Brak śladów mogił i oznakowania grobów świadczy o tym, że cmentarz został urządzony według standardów przyjętych dla tego typu obiektów: mogiły przykryte były niskimi, ziemnymi nasypami, oznakowane drewnianymi krzyżami. Można się domyślać, że wokół cmentarza wzniesiono drewniane ogrodzenie. Roślinność związana z cmentarzem nie zachowała się.
Nie ujawniono dotąd materiałów archiwalnych dotyczących tego cmentarza, stąd liczba i pochodzenie spoczywających tutaj żołnierzy jest nieznana. Powierzchnia nekropolii wskazuje, że prawdopodobnie pochowano tutaj kilkuset żołnierzy.
Podziękowania dla: @Janusz Mieszala za informacje o lokalizacji cmentarza.

Jastrząbka – cmentarz zapomniany przez urzędy,
gdzie spoczywają żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki – 26 km.

 -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -
.
.

Jastrząbka – Cmentarz z I Wojny Światowej

Piasecznia I – Cmentarz z I Wojny Światowej

Piasecznia I – Cmentarz z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)
Jeden w kilku znajdujących się Piaseczni.

Piasecznia – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Kadzidło.
Do 1931 r. wieś należała do gminy Dylewo.

Cmentarz wojenny położony w północnej części wsi, po wschodniej stronie drogi do Wachu, przy skrzyżowaniu z drogą leśną. Teren wyodrębniony, nr działki geod. 776. Rozmieszczony na planie prostokąta o wymiarach 22x30 m, dłuższą krawędzią przylegający do głównej drogi. Położony na nieznacznie wypiętrzonej platformie, współcześnie pozostałości wału/rowu czytelne są wzdłuż wschodniej i południowej krawędzi. Zniszczenie wału ziemnego nastąpiło podczas budowy obecnego ogrodzenia z siatki na podmurówce betonowej. Prawdopodobnie wniesiono je na obrysie mniejszym niż rzeczywisty zasięg nekropolii.
Nie wiadomo, jak w przeszłości wyglądał cmentarz. Na podstawie jedynego ujawnionego jak dotąd dokumentu z okresu międzywojennego możemy przypuszczać, że był otoczony drewnianym płotem, zaś na grobach stały drewnianego krzyże.
Wejście na teren cmentarza znajduje się od strony szosy, z bramką nieco przesuniętą w stosunku do osi alei cmentarnej (jeśli rzeczywiście da się ją wyznaczyć, bo groby ułożone są dosyć ciasno). Przy wejściu, po lewej stronie, na mogile jednostkowej wystawiono współcześnie wysoki krzyż na betonowym cokole, po prawej tablica pamiątkowa z inskrypcją „CMENTARZ ŻOŁNIERZY Z 1920 ROKU”. Napis jest błędny. Na cmentarzu pochowano żołnierzy poległych podczas I wojny światowej. Wskazuje na to wielkość nekropolii, rozplanowanie i przybliżona liczba pochowanych która nie znajduje uzasadnienia w walkach toczonych w okolicy w 1920 r. Potwierdzają to przede wszystkim dokumenty archiwalne oraz co najważniejsze, pamięć mieszkańców.
Jeden z najstarszych mieszkańców w okolicy stwierdził zdecydowanie: „W Piaseczni jest cmentarz z I wojny światowej. Napisali, że w wojny polsko-bolszewickiej, ale to nieprawda, jest z I wojny”.
Na powierzchni cmentarza czytelne są zarysy 65 mogił przykrytych nasypami ziemnymi. W karcie cmentarza podano, że jest ich 50 i że są dobrze widoczne. Mimo tego, szkic cmentarza przedstawia pusty prostokąt, nie wniesiono nawet przybliżonego rozplanowania nekropolii.
Groby rozmieszczono w siedmiu rzędach o przebiegu północ-południe. Mogiły orientowane są wschód-zachód, poza jednym grobem jednostkowym w piątym rzędzie, ułożonym wzdłuż linii północ-południe. Przeważają mogiły zbiorowe, w tym jest 11 dużych grobów zbiorowych oraz 33 mogiły mniejsze, w których prawdopodobnie spoczywa dwóch-trzech żołnierzy. Mogił jednostkowych jest 21. Groby masowe koncentrują się w dwóch pierwszych rzędach. Ostatnie trzy rzędy wykazują zaburzony układ, m.in. jest tutaj grób jednostkowy o zmienionej orientacji, układ rzędów nie jest symetryczny w północnej i południowej części cmentarza. Szczególną nieregularność wykazują dwa ostatnie rzędy w części północnej. Być może znajdujące się tam groby zostały też uszkodzone podczas budowy podmurówki współczesnego ogrodzenia.
Pojedyncze mogiły mają pod mchem obramowania z kamieni polnych. Wydaje się, że nie było to systemowa rozwiązanie a doraźne działania mieszkańców.
Mogiły są oznakowane współczesnymi krzyżami wykonanymi z drewna brzozowego. Układ współczesnych krzyży nie odpowiada rozmieszczeniu mogił.
Po przeciwnej stronie drogi, vis a vis północnej części cmentarza znajduje się częściowo zachowana aleja składająca się z dębów i jałowców. Ma ona prawdopodobnie związek z cmentarzem.
( tekst Małgorzata Karczewska )

Piasecznia I – cmentarz pamiętany przez urzędy i u lokalnej społeczności,
gdzie spoczywają żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki – 25 km.

 -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -
.
.

Żerań Duży – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej

Żerań Duży – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Żerań Duży– wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Olszewo-Borki.

Cmentarz w Żeraniu Dużym opisany jest w Friedhofsanlagen prawdopodobnie jako Dobrołęka. Znajduje się niedaleko miejsca gdzie w okresie 25 lipca – 3 sierpnia 1915 roku były krwawe walki między wojskami niemieckimi i rosyjskimi o przyczółek nad Narwią w okolicy Kamianki. W okolicach przyczółka w Kamiance znajduje się zajmujący 1,5ha cmentarz poległych po tamtej stronie rzeki i w trakcie dziesiątkowanych przez karabiny maszynowe kilku prób przepraw przez Narew. (film mozna znaleźć na tym profilu).
Cmentarz otoczony wałem ziemnym ma wymiary 32x48m. Wraz z dojazdem do niego prowadzącym z drogi krajowej nr 61 (Warszawa-Łomża) stanowi oddzielną działkę ewidencyjną o identyfikatorze: 141509_2.0037.22.
Wał ziemny w kilku miejscach naruszony, jest jednak dobrze czytelny i ze wszystkich czterech stron wyznacza teren cmentarza.
Ilość pochowanych, brak danych.
Miejsca grobów zatarte.
Niestety muszę dodać parę gorzkich słów.
Groby prawdopodobnie jeszcze niedawno były czytelne, teraz zatarte raczej świadomie, przez głębokie zaoranie majdanu cmentarza i posadzenie na nim młodnika drzew iglastych.
Działka cmentarza była kiedyś otoczona jedną dużą działką przylegającą do szosy i bocznej drogi prowadzącej na Żebry Perosy. Na tej działce była zagroda, która miała dojazd z drogi na Żebry Perosy. Na działkę dalej istnieje ten dojazd, ale jest niewykorzystywany. Zrobiono do tej zagrody prawdopodobnie samowolny przejazd przez środek cmentarza.
Droga przez cmentarz nie jest drogą konieczną wg przepisów.
Części przylegające do cmentarza podzielono na małe działki budowlane, które zabudowano. Ogrodzenia nowych zagród poprowadzono wrzynając się w zewnętrzną część wału cmentarza.
Dookoła na wale cmentarza zacznie wcześniej były posadzone brzozy, na końcu filmu widać jak z daleka oznaczają gdzie jest cmentarz.

Żerań Duży– cmentarz zacierający się w terenie i zatarty w pamięci ludzkiej, gdzie leżą zapomniani żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki - 12km

-Film z cmentarza zamieszczony na FB. -
 .

Żebry Grzymki – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej

Żebry Grzymki – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Żebry Grzymki – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Olszewo-Borki.
Żebry Grzymki - cmentarz o wymiarach 25x30m, ogrodzony w latach 30-stych betonowym ogrodzeniem.
Ilość pochowanych – brak danych.
Groby słabo ale czytelne. Naliczyłem 10 szeregów grobów, w jednym szeregu było 15 kwater.
Czy są groby zbiorowe - nie sprawdziłem.
W rogu cmentarza postawiono płytę pamiątkową, wyłożona wokół kostką betonową.
Cmentarz znajduje się na działce gminnej i podlega pod „Gminny program ochrony nad zabytkami dla gminy Olszewo-Borki”.

Żebry Grzymki – cmentarz zachowany w pamięci i w terenie, spoczywają na nim żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki - 16km

 -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -
.

Żabin II – grób masowy z I Wojny Światowej

Żabin II – grób masowy z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Żabin – wieś położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Goworowo.

O nasyp kolejowy i pobliskie tereny walczyła między innymi 54 Dywizja Piechoty - Armii Niemieckiej. Walki te były częścią operacji: Schlacht am Narew
Poniżej fragment jednej z kronik (27 Reserve Infanterie Regiment) regimentu tej dywizji.
4 sierpnia 1915
Na drugi dzień po ataku, sierpniowe bezlitosne słońce świeciło na polu bitwy.
Paraliżujący zapach poległych dosłownie stał nad ziemią.
"Pamiętam jeszcze dokładnie, że na nasypie kolejowym były takie stosy martwych Rosjan, że do każdego ze zbiorowych grobów zaciągano po 50 czy 60 napuchniętych Rosjan obwiązanych płachtami namiotowymi". (Oberleutnant Dahlmann, 8. kompania)
Postaram się dać obszerniejsze opisy walk tej dywizji w okolicy Cisk-Żabin-Grabowo-Damięty przy najbliższej okazji.
Na lokalizację jednego z masowych grobów przy nasypie kolejowym naprowadził mnie wpis na www.dobroni.pl
link: https://dobroni.pl/n/nogawki-mogila-i-woj/9054
Znalazłem opisane miejsce, tylko mogiła nie leży w Nogawkach, które są po drugiej stronie torów.
Mogiła znajduje się ma skraju trzech działek sołectwa Żabin.
Ilość pochowanych, 50-60 Rosjan (wg kroniki 27 R.I.R)
Przypuszczalnie rozmiary mogiły, kurhanu 15x15m.
Kurhan jest rozjeżdżany przez zawracające tam samochody.
Tylko północna krawędź kurhanu zachowała się w prawie nienaruszonym stanie.

Żabin II – mogiła zbiorowa zacierająca się w terenie i w pamięci, gdzie spoczywają żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki - 15km

 -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -
.
 

Żabin I – cmentarz z I Wojny Światowej

Żabin I – cmentarz z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Żabin – powiat ostrołęcki, w gmina Goworowo.
Cmentarz węższym bokiem przylegał do drogi Ostrołęka – Goworowo i ciągnął się aż od ówczesnego lasu. Wokół cmentarza był niewysoki wał ziemny, część wału zachowała się blisko drogi. Z nielicznych zauważonych śladów w lasku na końcu cmentarza można domniemywać, ze na cmentarzu było parę szeregów (zauważyłem co najmniej cztery szeregi) podłużnych grobów, równoległych do dłuższego boku cmentarza. Prawdopodobnie polegli byli układani w tych podłużnych grobach w jednej warstwie jeden obok drugiego.

Kilkadziesiąt lat temu pamięć i miejsce cmentarza postanowiono wyrugować.
Na jego terenie wybudowano knajpę o nazwie „Sarenka”. Postawiono duży budynek murowany oraz małą budowlę drewnianą, spory teren zabetonowano, wykopano studnię na terenie cmentarza. Dalej od drogi prawdopodobnie wykopano szczątki poległych, maleńki fragment dołów nawet nie zasypano. Możliwe jednak, ze bliżej drogi, groby się zachowały, tak jak wspomniany wyżej fragment wału.

Ilość pochowanych, nieznana. Przypuszczalnie cmentarz zajmował powierzchnię 4.300m2.

Wg inwentaryzacji cmentarzy w okresie międzywojennym, jeden z cmentarzy w Żabinie posiadał ogrodzenie, możliwe ze chodzi o ten cmentarz.


Żabin I – cmentarz leśny zatarty się w terenie i skazany na zapomnienie , gdzie spoczywają żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki - 14km

________________________________________________________
Wspomnienia K. G. ze Stuttgartu - zbiory Volksbundu (tłum. Rowerem wokół Ostrołęki)

"
Około czterech kilometrów na północ od wsi Rębisze, po lewej stronie, las podchodzi do szosy.
W lesie tym, w pobliżu drogi, znajduje cmentarz wojenny Żabin.
Kiedy przekroczyłem żywy murek z brzóz, sosen i krzewów, zatrzymałem się mimowolnie.
Zatopione w porannych promieniach słońca kopce mogił układały się w niewyobrażalnie długich rzędach.
Sporo z nich było opatulone mchem, jak zielone aksamitne poduszki.
Młode brzozy i sosny były rozsiane między grobami; w głębi w grupie drzew wznosiły się trzy wysokie krzyże.
W tej cudownej ciszy spoczywają synowie różnych landów niemieckich, wśród nich z Meklemburgii (90. Rezerwowy Regiment Piechoty), z Saksonii (27. Rezerwowy Regiment Piechoty), z Szlezwiku (84. Regiment Piechoty von Manstein), z Wirtembergii (119 Regiment Grenadierów Królowej Olgi oraz 125 Regiment Piechoty Kaiser Friedrich) i z Prus Wschodnich (33. Regiment Fizylierów Graf Roon oraz 73. Mazurski Regiment Artylerii Polowej).
Po prawej stronie cmentarza zachowało się jeszcze wiele dobrze zachowanych kopców grobowych z krzyżami i napisami, podczas gdy po drugiej stronie zarówno krzyże, jak i czytelne napisy, są rzadsze, spoczywa tam wielu Rosjan.

 -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -
 .
 

Zbójna – cmentarz wojenny z I i II Wojny Światowej

Zbójna – cmentarz wojenny z I i II Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof)

Zbójna – gmina wiejska w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim.

Na cmentarzu parafialnym, w części gdzie chowano (cytat) samobójców, Niemców i nieochrzczone dzieci znajdują się groby poległych w I i II wojnie światowej.
Wśród zielska dominującego wśród zatartych grobów poległych i wymienionych wyżej, wydzielono symboliczny mały skrawek terenu, który oznaczono jako grób wojenny.

Na cmentarzu pochowano prawdopodobnie 6 żołnierzy armii niemieckiej i 70 rosyjskiej poległych w czasie I wojny.
Pochowanych żołnierzy z II wojny – brak danych.
Dokładne rozmiary cmentarza wojennego – brak danych.
Miejsce zaniedbane, podupadające.

Cały cmentarz robi spore wrażenie, na starszej części cmentarza, wśród krzaków są całe szeregi grobów ziemnych zapomnianych przez obecne pokolenia mieszkańców Zbójnej, gdzieniegdzie można na nich zobaczyć zbutwiałe drewniane krzyże.

Odległość od centrum Ostrołęki - 29km

 -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -
.
 

Zawady – Cmentarz z I Wojny Światowej

Zawady – Cmentarz z I Wojny Światowej

Zawady – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Baranowo.

Na zdjęciach symboliczny grób, który stoi na zatartych już grobach poległych.
Znajduje się on na lokalnym cmentarzu w północnej jego części.
Obecnie na tych grobach są ponowne pochówki, ale na obszarach niezajętych, wśród starannie wykoszonej trawy, można jeszcze dostrzec równe szeregi prostokątów w odmiennym kolorze zieleni.
Jeszcze dwie, trzy dekady temu groby te były wyraźniejsze i oznaczone krzyżami drewnianymi. O groby dbały dzieci ze szkoły w Zawadach.
Jak i obecny symboliczny grób jest pod opieką wychowanków i obecnie uczęszczających do tej szkoły. Starają się też upilnować to miejsce przed złomiarzami, co nie jest łatwe i trzeba było uzupełnić stracony łańcuch.
Z opowiadań wynika, że od symbolicznego grobu aż po ogrodzenie cmentarza od strony rzeki Omulew ciągnęły się trzy szeregi ziemnym mogił.
Ilość pochowanych – brak danych.
Zawady – cmentarz zatarty w terenie, ale zachowany w pamięci ludzkiej, gdzie spoczywają żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki – 34km.
_____________
Dziękuję Ewa, Krzysztof Drężewski - z miejscowości Zawady za opiekę nad okolicznymi cmentarzami oraz wiedzę o nich.

Zapieczne - cmentarz z I wojny światowej

Zapieczne - cmentarz z I wojny światowej

Zapieczne – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Troszyn.

Zapieczne - cmentarz wojenny poległych w roku 1915, na którym pochowano ok. 80. żołnierzy armii niemieckiej.

Na cmentarzu są ponumerowane tablice, posiada też ogrodzenie betonowe. Znajduje się tuż przy świetlicy wsi Zapieczne.

Jednym z niewielu śladów materialnych I wojny światowej na północno-wschodnim Mazowszu są cmentarze wojenne, na których spoczywa prawdopodobnie ponad 100 tys. żołnierzy. W świadomości społecznej były one, a często są jeszcze, odbierane jako miejsca pochówku obcych – żołnierzy armii zaborczych: Niemców i Rosjan. Tymczasem w szeregach armii niemieckiej, rosyjskiej i austro-węgierskiej walczyło również pod przymusem wielu Polaków i żołnierzy innych narodowości. Według szacunków historyków w bitwach Wielkiej Wojny poległo 385-530 tys. żołnierzy narodowości polskiej. Wielu z nich pogrzebano wśród mazowieckich pól i lasów, o czym świadczą zachowane jeszcze na niektórych nekropoliach tablice nagrobne. Aczkolwiek w ostatnich latach wiele gmin podjęło działania w celu upamiętnienia miejsc pochówku z czasów I wojny światowej, nadal jednak wiele jest mogił i cmentarzy zniszczonych i zapomnianych, o których wiedzą jedynie starsi mieszkańcy pobliskich wiosek.

Odległość od centrum Ostrołęki - 10 km.

-Film z cmentarza zamieszczony na FB. -
.
 

Wyk I – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej

Wyk I – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Wyk – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Zbójna

Niestety film robiony w deszczu, światło bardzo słabe.

To jeden z dwóch cmentarzy wojennych założonych we wsi Wyk. Z powodu zatarcia cmentarza miałem problem ze znalezieniem śladów.
Cmentarz był na dole pod zarośniętą wydmą między dwoma ramionami skrzyżowania.
Na cmentarzu stoi dziś przydrożny krzyż

Cmentarz na powierzchniowo przetrwał do końca II wojny światowej.
Pod koniec wojny na szczycie wydmy było stanowisko obrony Niemców. W trakcie ofensywy wojsk radzieckich w 1945 doszło w tym miejscu do walk.
Wiadomo, ze na cmentarzu z I wojny światowej spoczęli również  polegli tu żołnierze radzieccy w styczniu 1945.

Po wojnie jeszcze przed rokiem 1950, 5 radzieckich zostało ekshumowanych. Przy pracach tych zbezczeszczono i zniszczono resztę cmentarza.
Od tej pory cmentarz ulegał zapomnieniu.

Wg inwentaryzacji z lat przedwojennych:
- Część grobów zatartych, na większości pozostałych brakuje krzyży, napisy na krzyżach coraz mniej czytelne.

Stan obecny.
Wielkość cmentarza trudna do ustalenia, brak danych o ilości pochowanych.

Wyk – cmentarz zatarty w terenie i pamięci ludzkiej, gdzie leżą zapomniani żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki – 26 km.

_____________________________

Przetłumaczyłem część wspomnień (archiwum Małgorzata Karczewska) z roku 1926. Jest tam mowa o dwóch cmentarzach we wsi Wyk.
W pierwszej części relacji jest o cmentarzu opisanym w poście. W drugiej części o cmentarzu 2 km dalej.

"
O godzinie 14:00 dotarliśmy do oddalonej o około 4 km wsi Wyk.
Mały cmentarz przy południowym wejściu do wsi jest w bardzo złym stanie.
Ogrodzenie jest zgniłe i zawalone, nagrobki są zarośnięte i zachwaszczone, krzyże gniją, na części z nich brakuje opisów.
Po zrobieniu nagrania, pojechaliśmy na cmentarz oddalony o około 2 km, gdzie spoczywa mój brat.
Cmentarz ten, położony w środku lasu i jest w dobrym stanie.
Ogrodzenie składa się z blisko nasadzonych brzóz, obecnie ma około 2 m wysokości.
.. ale niestety brakuje bramy, więc i tu wypasane bydło ma dostęp do cmentarza.
W 140 grobach indywidualnych spoczywają Niemcy a w dwóch zbiorowych grobach Rosjanie.
Wśród 140 niemieckich towarzyszy złożonych tu na ostatni spoczynek, 128 należało do 249. Rezerwowego Regimentu Piechoty, a 12 do 68. Regimentu Piechoty.
Groby są zarośnięte, zachwaszczone i częściowo rozdeptane przez bydło.
Wykonane z jasnego drewna krzyże są zgniłe z wyjątkiem kilku i leżą na grobach.
W ciągu 2 godzin, w czasie których przebywałem przy grobie mojego brata i w międzyczasie na istniejących jeszcze krzyżach utrwalałem napisy, zebrało się około 50-60 mieszkańców tej wioski, a z ich rozmów dowiedziałem się, że jestem pierwszą osobą, która odwiedziła ten cmentarz.

R.M. Schlachtensee
"
Źródło: Kriegsgräberfürsorge
(tłumaczenie Rowerem wokół Ostrołęki)

 -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -

.
 

Wólka Kunińska – Cmentarz z I Wojny Światowej

Wólka Kunińska – Cmentarz z I Wojny Światowej

Wólka Kunińska – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Goworowo.

Wólka Kunińska - Pochowano na nim 532. żołnierzy armii rosyjskiej i niemieckiej poległych w 1915 roku.
Wymiary ok 35x37m.
Zdewastowany przez armię radziecką,
częściowo zachował się pomnik, który był obłożony tablicami z wygrawerowanym hełmem niemieckim a wokół wygrawerowanymi z mieczami. Zachowała się też jedna tablica informacyjna.
Obok pomnika widoczny jest fundament (wg mojej opinii) po dużym kamiennym zniczu.

Jeszcze nie tak dawno teren był mocno zarośnięty.
Stan obecny: wygrodzenie siatką, widoczne, odtworzone nagrobki ziemne.

Wólka Kunińska – cmentarz leśny, gdzie spoczywają żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Od centrum Ostrołęki - 29 km

________________________________________________________
Wspomnienia K. G. ze Stuttgartu - zbiory Volksbundu (tłum. Rowerem wokół Ostrołęki)

"
Około 1,5 km na południowy zachód od cmentarza wojennego (Kriegerfriedhofes III) w Ponikwi-Dużej, przy drodze Józefowo-Kunin, leży kolejne niemieckie miejsce kultu - Wólka Kunińska, otoczony drutem kolczastym i gęstym wieńcem z sosen i brzóz.
Nie ma już krzyży grobowych ani innych znaków rozpoznawczych, również na tym bardzo honorowym miejscu.
Patrząc z góry na teren, cmentarz przypomina sklepione łukiem wrota świątyni, największa prostokątna część znajduje się od strony drogi, zaś w półkolistej wywyższonej części groby promieniście otaczają prostopadłościenny pomnik.
- Tutaj spoczywa 532 niemieckich i rosyjskich wojowników, polegli w 1915 roku" - głosi napis na kamiennych płytach pomnika.
Wysokie sosny swymi gałęziami osłaniają doskonale zachowane kopce grobów, na których urokliwie zakwitły wrzosy .

 -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -

.
 

Zalesie/Wach – Cmentarz z I Wojny Światowej

Zalesie/Wach – Cmentarz z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Zalesie – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Myszyniec
Wach – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Kadzidło.
____________
Cmentarz ogrodzony przez Nadleśnictwo Myszyniec pod opieką młodzieży ze szkoły w Zalesiu.
Groby w układzie rzędowym, kilka mogił niemal całkowicie zatartych, zostało pominiętych podczas prac renowacyjnych.
W trakcie renowacji usunięto znad mogił niskie, drewniane krzyże, z całą pewnością wystawione już po II wojnie światowej. Są one znakiem ciągłości pamięci mieszkańców o tym cmentarzu.
Na cmentarzu znajduje się dużo elementów świadczących o związku emocjonalnym opiekunów z tym miejscem. Na drzewach „wota”: święte obrazki, zawieszki, krzyżyki, nawet figurka żołnierza (zabawka). Groby obramowane bielistką siwą; na niektórych, z tego mchu ułożono znak krzyża. Na mogiłach w miarę świeże znicze, sztuczne kwiaty.
____________
Przybliżone rozmiary cmentarza 18x15 metrów.
Ilość pochowanych - brak danych.
Narodowość pochowanych, nieznana.

Zalesie/Wach – cmentarz zapomiany przez urzędy ale funkcjonujący w pamięci lokalnej społeczności, gdzie spoczywają żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki – 36km.

 -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -

.
 

Wach IV – cmentarz z I Wojny Światowej

Wach IV – cmentarz z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Wach – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Kadzidło. Do 1931 roku istniała gmina Wach.

Wach - Friedhof IV
Jeden z 4 cmentarzy, które znajdowały się w Wachu.
Zapomniany w wykazach i w pamięci. Cmentarz ukryty w lesie. Część mogił szczególnie zbiorowych jest dobrze rozpoznawalna.
Brak danych o wielkości cmentarza i ilości spoczywających tu poległych. Miejsce zagrożone całkowitym zatarciem.
Cytat z tekstów napisanych przez: Mariusz Kwieciński i Łukasz Marcinkowski
------
Mogiły ziemne, słabo widoczne. Pierwotnie składał się z części rosyjskiej i niemieckiej. Na mogiłach stały dębowe krzyże. Zachowało się 12 mogił ziemnych w części lewej oraz 21 w części prawej. Obie części przedzielone były aleją, obecnie słabo widoczną.
Według relacji właściciela działki, na której cmentarz się znajduje, w 1953 roku ówczesny wójt Kadzidła nakazał zlikwidować krzyże, a na terenie cmentarza zasadzić las.
Po rozmowie z właścicielem okazało się że cmentarz zaczyna sie jeszcze przed stodołą od strony gospodarstwa. Widać tam wyraźnie podwyższenie terenu. Oczywiście stodoła też znajduje się na cmentarzu. Sam cmentarz kończy się gdzieś przy drodze wyjazdowej na łąki. W połowie cmentarza widoczna jest alejka oddzielająca część niemiecką od rosyjskiej.
------
Wach IV – cmentarz zacierający się w terenie i zatarty w pamięci ludzkiej, gdzie leżą zapomniani żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki – 30 km.

 -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -

.

Wach III – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej

Wach III – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Wach – wieś położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Kadzidło. Do 1931 roku samodzielna gmina Wach.

1 z 5 odnalezionych cmentarzy w obrębie sołectwa Wach.
Powierzchnia ok. 400m2, ilość pochowanych nieznana.
Spoczywają na nim prawdopodobnie z większościowi żołnierze 147 (Mazurskiego) Regimentu Piechoty oraz prawdopodobnie 146 (Mazurskiego) Regimentu Piechoty, 150 (Warmińskiego) Regimentu Piechoty, 4 Rezerwowego Regimentu Landwehry i 73 Regimentu Artylerii Polowej.
Niewykluczone też, ze na tym cmentarzu mogą być pochówki żołnierzy 5, 9 i 10 Dywizji Strzelców Syberyjskich (choć większe prawdopodobieństwo jest, ze żołnierze rosyjskiej armii spoczywają na cmentarzu zlokalizowanym 400 metrów dalej).
Cmentarz został odrestaurowany przez Niemców w czasie ostatniej wojny. Postawiono nowe ogrodzenie w postaci betonowych słupów i drutu kolczastego. Poprawiono nagrobki. Betonowe płyty nagrobne, które spoczywały na grobach mogły być wykonane w latach 30-tych XX w. lub przez Niemców.
Karta cmentarza dla konserwatorów wykonana została 1983.
Autor karty naliczył wtedy jeszcze 30 widocznych nagrobków.
Szkic położenia cmentarza jest tak niestaranny, ze przy przebudowie drogi (widocznej na filmie), pod drogę mogło być zabrane 3 m szerokości cmentarza (relacje osób miejscowych).
Stan obecny:
Nieliczne już widoczne groby.
Od południa na teren cmentarza wchodzą zabudowania gospodarstwa, od północy remontowana droga.
Brak ogrodzenia.
Cmentarz ulega zatarciu i zapomnieniu.

Wach III – cmentarz zacierający się w terenie i w pamięci ludzkiej, gdzie leżą zapomniani żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki - 30km

 -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -

.

Wach II – cmentarz z I Wojny Światowej

Wach II – cmentarz z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Wach – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Kadzidło.

Wach - Friedhof II lub Friedhof III
Jeden z 4 cmentarzy, które znajdowały się w Wachu.
Mam wątpliwości co do numeracji cmentarzy, ponieważ wg
Verzeichnis der besuchten Friedhofsanlagen (z lat 30-stych XXw.)
oba cmentarze leżały w odległości 150m od siebie.
Mam sporą niepewność co do lokalizacji sąsiedniego cmentarza i na razie o nim nie będzie filmu.
Tablica obok krzyża widoczna na początku filmu stoi na dawnym nasypie wąskotorówki i dotyczy wydarzeń z II WŚ.
Cmentarz jest za krzyżem. Mogiły mogły przetrwać, szczególnie ze teren porasta głęboki mech.
Wielkość cmentarza i ilość pochowanych nieznana.
Wach II lub III – cmentarz zacierający się w terenie i zatarty w pamięci ludzkiej, gdzie leżą zapomniani żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki – 29 km.

 -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -

.

Wach I – cmentarz z I Wojny Światowej

Wach I – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Wach – wieś  położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Kadzidło.

Wach - Friedhof I
Jeden z 4 cmentarzy, które znajdowały się w Wachu.
Co do numeracji tego cmentarza nie ma wątpliwości, wg
Verzeichnis der besuchten Friedhofsanlagen (z lat 30-stych XXw.).
Friedhof - Wach I - założony był koło szkoły wiejskiej, obecnie szkoły podstawowej w Wachu.
Cmentarz jest uporządkowany, ogrodzony, groby oznaczone ponumerowanymi betonowymi płytami.
Na cmentarzu znajdują się mogiły jednoosobowe i zbiorowe.
Naprzeciwko bramy cmentarza postawiona jest kamienna płyta pamiątkowa.
Wielkość cmentarza 24x27 metrów.
Ilość pochowanych żołnierzy Wielkiej Wojny nieznana, część z nich mogło być Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki – 30 km.


 
-Film z cmentarza zamieszczony na FB. -

.

Troszyn II – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej

Troszyn II – (nieistniejący już) cmentarz wojenny z I Wojny Światowej

Troszyn – gmina wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim.

Na filmie miejsce gdzie był cmentarz. Niestety na jego miejscu został ogromny dół po wyrobisku żwiru.
Brak danych aby przeprowadzono w tym miejscu ekshumacje, możliwe ze szczątki pochowanych są jeszcze na hałdzie na północy wyrobiska.
Cmentarz znajdował się 50m po lewej stronie od drogi Troszyn → Chrostowo → Piski, 500m na południe od zabudowań wsi.
Wielkość cmentarza, obecnie prawdopodobnie nie da się już odtworzyć.

Spoczywa na nim 68 żołnierzy armii niemieckiej i 80 żołnierzy armii rosyjskiej.

Odległość od centrum Ostrołęki – 14km.

Drugi cmentarz I Wojny Światowej w Troszynie znajduje się na cmentarzu parafialnym. Na razie nie zlokalizowałem w której części cmentarza.

 
-Film z cmentarza zamieszczony na FB. -

.
 

Szkwa - cmentarz z I wojny światowej

Szkwa - cmentarz z I wojny światowej

Szkwa – wieś  położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Lelis.

Cmentarz żołnierzy armii niemieckiej, założony w 1915 roku. Układ kwater i mogił nieczytelny. Spoczywa tu nieznana liczba żołnierzy niemieckich, poległych w lipcu i sierpniu 1915 roku.
prawdopodobnie są to żołnierze z Korpusu Seydewitza, czyli 58. Dywizji Piechoty oraz 75. Rezerwowej Dywizji Piechoty
Czy spoczywają tam żołnierze armii rosyjskiej, na ten moment nie wiadomo.
Wymiary 14x13m, teren ogrodzony, uporządkowany.

Odległość centrum Ostrołęki - 18 km

 
-Filmz cmentarza zamieszczony na FB. -

.
 

Stok – zbiorowa mogiła z I wojny Światowej

Stok – zbiorowa mogiła z I wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Stok – wieś położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrowskim, w gminie Ostrów Mazowiecka.

Tuż przy drodze Ostrołęka → Ostrów Mazowiecka, po lewej stronie znajduje się niewielkie wybrzuszenie terenu, na którym mieszkańcy postawili przydrożny krzyż.
Stoi ona na zbiorowej mogile żołnierzy poległych w 1915 roku.
Ilość i narodowość pochowanych, nieznana.

Stok – częściowo zapomniany cmentarz,
gdzie spoczywają żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki - 33km

 
-Film z cmentarza zamieszczony na FB. -
 .

.

Stok – zbiorowa mogiła z I wojny Światowej

Siarcza Łąka – mogiła zbiorowa z I Wojny Światowej

Siarcza Łąka – mogiła zbiorowa z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Siarcza Łąka – wieś  położona w województwie mazowieckim, przy drodze krajowej nr 53, w powiecie ostrołęckim, w gminie Kadzidło.
Patrząc w kierunku na Kadzidło po prawej stronie drogi jeszcze połowie XXw biegły tory wąskotorówki zbudowanej przez Niemców w czasie Wielkiej Wojny. Przystanek wąskotorówki był niecałe 100m dalej.
Po lewej stronie na filmie widzimy krzyż stojący przy zapomianej mogile zbiorowej poległych w I Wojnie Światowej.

Wielkość mogiły trudno dziś określić.
Ilość poległych tu pochowanych – nieznana.
Miejsce, gdzie leżą zapomniani żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki - 25km

 
-Film z cmentarza zamieszczony na FB. -

.

Stanisławowo-Kocie Góry – mogiła z I Wojny Światowej

Stanisławowo-Kocie Góry – mogiła z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges) 

Stanisławowo – wieś  położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Zbójna.

Dobrze zachowana mogiła w lesie we wsi Stanisławowo. Wymiary mogiły 3x3m.
Wokół ślady stacjonowania wojsk niemiecki zimą 1944-45
Liczba pochowanych żołnierzy, brak danych w dostępnych dokumentach.

Odległość od centrum Ostrołęki – 19 km.

 
-Film z cmentarza zamieszczony na FB. -

.

Stanisławowo-Gontarze – cmentarz z I Wojny Światowej

Stanisławowo-Gontarze – cmentarz z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges) 

Gontarze – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Zbójna.

Cmentarz oznaczony jeszcze na mapach z lat 30-ty XXw.
Stan obecny. Groby zatarte, granice cmentarza też trudne do określenia. Wokół okopy i ślady walk (ostrzału) z zimy 1944-45. Dzieła zniszczenia dopełniły działania służb leśnych, natura, ludzie.
Liczba pochowanych żołnierzy niemieckich, nieznana.

Odległość od centrum Ostrołęki – 20 km.


-Film z cmentarza zamieszczony na FB. -

.

Rzekuń pod kościołem – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej

Rzekuń pod kościołem – cmentarz wojenny z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Po krwawych walkach w okolicy Ostrołęki oddziały tyłowe wojsk niemieckich w Rzekuniu chowają poległych na dwóch cmentarzach. Jeden jak w poprzednim filmie był na cmentarzu parafialnym.
Drugi był na nieużywanym już od roku 1851 cmentarzu przy kościele.
W roku 1915 kościół stał choć był w stanie surowym niewykończony.
Ilość i narodowość pochowanych nieznana.

Cmentarz wojenny prawdopodobnie już w roku 1920 zostaje zniszczony przez stacjonujących pod kościołem kozaków z III Korpusu Kawaleryjskiego Gaji Dimitriewicza.
Końcowe dzieło zatarcia z pamięci i z terenu to prace wykończeniowe przy kościele po odparciu kozaków czyli w latach 1920-1921.
Jeżeli coś zostało po starym cmentarzu i cmentarzu wojennym znika po budowie plebani w późniejszych latach.

Na filmie miejsce gdzie leżą zapomniani żołnierze, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki - 6km

 
-Film z cmentarza zamieszczony na FB. -
.

Rzekuń – mogiły wojenne – cmentarz parafialny.

Rzekuń – mogiły wojenne – cmentarz parafialny.

Chronologicznie:
---------- Sierpień 1915 ----------
Po zajęciu tych terenów przez oddziały niemieckie, w Rzekuniu założono dwa cmentarze wojenne.
Jeden z nich znajdował się na cmentarzu parafialnym w miejscu jak na filmie.
Niestety brak jest danych o ilości pochowanych i ich narodowości.
We wspomnieniach właściciela majątku w Susku, po pierwszych nieudanych atakach Niemców w rejonie Ostrołęki, kozacy przyprowadzili jeńców. Sporo z nich mówiło po polsku, gdy z nimi rozmawiał okazało się ze to Polacy z Poznańskiego.
Cmentarz ten szybko został skażany na zatarcie i zapomnienie.
Stan obecny: nic się nie zachowało.
Jedynie kości poległych, zapomniane leżą w ziemi w okolicy uwidocznionych na filmie mogił.

---------- Sierpień 1920 ----------
Wojska polskie pod dowództwem gen. Bronisława Roji dniach 3-6 sierpnia 1920 roku broniły okolic Ostrołęki przed natarciem 18 dywizji strzelców Armii Czerwonej i korpusu konnego Gaji.

W walkach tych brał udział m.in. 1 batalion Pułku Morskiego. W walkach o Ostrołękę, Rzekuń, Nową Wieś, Susk, Zabiele, Teodorowo, Laskowiec, Przytuły zginęło 53 marynarzy z 1 batalionu Pułku Morskiego. Ciała pochowano na polu walki. Po zakończeniu wojny ciała ekshumowano i pochowano na cmentarzu parafialnym w Rzekuniu.
W 1928 r., z inicjatywy por. mar. w st. spoczynku Władysława Galińskiego, rozpoczęto zbiórkę pieniędzy na budowę pomnika. (grób Galińskiego na początku filmu).

Na obelisku pomnika wyryto napis:

”TU SPOCZYWAJĄ
53 MARYNARZY
1 BATALJONU
PUŁKU MORSKIEGO
KTÓRZY ZGINĘLI
ŚMIERCIĄ BOHATERSKĄ
W OBRONIE OJCZYZNY
W SIERPNIU 1920
CZEŚĆ WAM KOLEDZY”.

Obok także 1928 roku postawiono pomnik ułanom poległym w tych walkach.
We wspólnej mogile spoczywa tam 18 ułanów z 2 i 108 pułku ułanów.
W okresie międzywojennym mogiłą opiekował się 2 pułk ułanów, Ułani Grochowscy im. gen. Dwernickiego.
Przed II wojną światową na tym pomniku znajdowały się odlewy symboli kawaleryjskich, tj. szabla, lanca i rogatywka. Tablica z nazwiskami poległych dodatkowo przyozdobiona była orderem Virtuti Militari. Wszystkie te elementy zaginęły w trakcie wojny.
Na obecnej tablicy napis brzmi:
„Bratnia mogiła 4 szwadr 2 pułku ułanów poległych 4 VIII 20r.
Wacław Pilawa Zelisławski *
Stefan Tomaszewicz
Józef Zwoliński
Wojciech Przybylski
Zygmunt Gurkiewicz
Stanisław Sawicki
Jan Piotrowski
Stanisław Kołodzieński
Stanisław Kupiec
Cześć Wam”

*- o symbolicznym grobie tu pochowanego http://blogmedia24.pl/node/18412

Druga tablica wspomina o:
Podchorąży 108 pułku Ułanów Stanisław Korczak Sozański
student politechniki
obrońca Lwowa i Kresów Wschodnich
organizator wojsk powstańczych na Górnym Śląsku
odznaczony Krzyżem Walecznych
Krzyżem Obrony Lwowa
Poległ za ojczyznę w 21 roku życia
pod Suskiem 4 sierpnia 1920

---------- Wrzesień 1939 ----------
Mogiła dwóch braci poległych we wrześniu 1939.
Spoczywa tu porucznik Eugeniusz Czaplicki lat 30, zginął 2 września niedaleko Ostrołęki.
Kapral Wacław Czaplicki lat 27 ma tu symboliczny grób, zginął we wrześniu 1939, niestety rodzina nie znalazła miejsca jego pochówku.

Między pomnikami znajduje się tablica poświęcona mieszkańcom Rzekunia poległym w konspiracji w latach 1939-1946.

Odległość od centrum Ostrołęki – 5 km

 
-Film z cmentarza zamieszczony na FB. -
.

 

Artykuły i zdjęcie z prasy przedwojennej.