piątek, 5 kwietnia 2019

Chudek I – Cmentarz z I Wojny Światowej

Chudek I – Cmentarz z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Chudek – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Kadzidło.

Gdy pierwszy raz zobaczyłem ponad 100-letnie zdjęcie podpisane:
„Cmentarz wojenny w miejscowości Chudek powiat Ostrołęcki”
- pomyślałem: mam sporą zagadkę i żadnych śladów.
Zadręczałem o informacje wszystkich znajomych w okolicach Chudka, długo trwało aż …
z grupą czworga innych badaczy historii trafiliśmy do jednego z najstarszych mieszkańców Chudka.
Trafiliśmy na prawdziwe źródło wiedzy o cmentarzach w okolicy między Kadzidłem a Baranowem.
Tylko spojrzał na zdjęcie i już wiedzieliśmy gdzie jechać.
Cmentarz zajmuje wyodrębnioną działkę geodezyjną z drogą dojazdową.
Nekropola zajmuje kulminację i stok wschodniej części wyróżniającego się wyniesienia.
Na cmentarz zaprowadził nasz właściciel gospodarstwa znajdującego się obok cmentarza.
Na powierzchni, poza wyniesieniem wskazanym przez właściciela gospodarstwa i miejscem, w którym stało pięć wysokich krzyży, nie ma innych śladów cmentarza. Dolne partie stoków są przekształcone umocnieniami polowymi z czasów II wojny światowej.
Na podstawie notatki dotyczącej stanu zachowania cmentarza sporządzonej w 1925 r. wiadomo, że cmentarz „znajdujący się na wzgórzu” otoczony był płotem, zapewne drewnianym, w tym czasie zupełnie zniszczonym. Mogiły o ziemnym nasypach były nieczytelne, a większość krzyży (pewnie też drewnianych) upadła. Te, które jeszcze stały miały nieczytelne inskrypcje. Siedem lat później, w 1932 r. sytuacja była taka sama. Ogrodzenie i krzyże były zniszczone, a nasypy mogił zupełnie nieczytelne.
Według relacji, wysokie krzyże stały jeszcze w latach II wojny światowej.
W roku 1937 r. prawdopodobnie ekshumowano część szczątków.
Jednak, jeszcze długo po II wojnie światowej, kiedy wzgórze nie było utrwalone ściółką leśną i rosły tam tylko niezbyt wysokie jałowce, na jego powierzchni znajdowano kości ludzkie, przede wszystkim czaszki.
Właściciel gospodarstwa pamięta także, że na szczycie wniesienia pod koniec II wojny światowej były świeże mogiły niemieckich żołnierzy.
____________
Rozmiary cmentarza - brak danych.
Ilość pochowanych - brak danych.
Narodowość pochowanych, nieznana.
Chudek I – cmentarz zapomniany przez urzędy, ale funkcjonujący w pamięci najstarszej lokalnej społeczności, gdzie spoczywają żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.
Odległość od centrum Ostrołęki – 17km.
___________
Cmentarza tego nie odnalazłbym bez pomocy:
Ewa Drężewska
Krzysztof Drężewski
Małgorzata Karczewska
Maciej Karczewski
i mieszkańców Chudka
Wszystkim bardzo dziękuję

Film z cmentarza zamieszczony na FB.

Cmentarz - Chudek

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz