(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)
Nowosiedliny – wieś położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Miastkowo.
Opis Małgorzata Karczewska sprzed lat - cytat:
... Cmentarz położony na uroczysku Leśny Borek, w lesie sosnowym, w odległości ok. 50 m na południowy wschód od cmentarza wojennego żołnierzy rosyjskich z czasów I wojny światowej, ok. 200 m na północ od pojedynczego gospodarstwa zabudowy kolonijnej wsi Nowosiedliny. Cmentarz założony na planie prostokąta, z czterema kwaterami mogił ułożonych rzędowo na osi północ-południe oraz kopcem ziemnym na osi alei głównej. Brak krzyży i/lub nagrobków, mogiły częściowo zatarte. Nieznana ilość oraz dokładna narodowość pochowanych żołnierzy. Założenie cmentarza składa się z czterech kwater rozlokowanych symetrycznie w stosunku do alei głównej o przebiegu w przybliżeniu północ – południe. Na przedłużeniu alei, w północnej części cmentarza znajduje się kopiec ziemny o wysokości 50-60 cm i średnicy ok. 5 m, zwieńczony obecnie niewielkim krzyżem kowalskiej roboty. Pierwotnie kopie stanowił podstawę drewnianego krzyża o wysokości 5 m. Kopiec znajduje się w odległości ok. 12 m od północnego skraju kwater. Być może znajdowały się tam elementy cmentarza, które nie zachowały się do dnia dzisiejszego. Po obu stronach alei wytyczono po jednej kwaterze z których każda obejmuje dziewięć rzędów mogił ziemnych, z założenia po dziewięć mogił jednostkowych w każdym rzędzie. Mogiły wielopochówkowe zajmują przestrzeń przeznaczoną dla dwóch lub większej ilości mogił jednostkowych. Część środkowa założenia, obejmująca opisane dwie kwatery, aleję oraz kopiec ziemny jest zagłębiona w podłoże w stosunku do otaczającego ją terenu. Granice tej części cmentarza wyznacza skarpa o wysokości ok. 20-30 cm. Na wschód i zachód od środkowych kwater, za skarpą wytyczono po jednej skrajnej kwaterze, z których każda obejmuje dziewięć rzędów mogił ziemnych, z założenia po osiem mogił jednostkowych w rzędzie. Podobnie jak w przypadku kwater wewnętrznych, mogiły wielopochówkowe zajmują przestrzeń przeznaczoną dla dwóch lub większej ilości mogił jednostkowych. Kwatera położona we wschodniej części cmentarza także wydzielona została skarpą. Obszar kwatery zachodniej nie został wydzielony w terenie. …
Na uroczysko Leśny Borek zajechałem tuż po gwałtownej burzy, cichy las powitał mnie mokrym poszyciem. Południowa krawędź cmentarza na skraju gęstwiny pokryta była rzędem grobów. Tuż jednak za pierwszym szeregiem, wypatrując wśród liści widać zaraz było drugi i trzeci szereg równo uporządkowanych mogił. Po wkroczeniu na teren cmentarza widać ich było dziesiątki, setki.
Przed wojną na kwaterach stały białe jednolite krzyże, tylko niektóre groby były wyróżnione żeliwnymi, szerokimi krzyżami. Kryły one 448 żołnierzy wojsk niemieckich i 426 rosyjskich. Był to jeden z największych i najpiękniejszych cmentarzy w okolicy.
Żołnierze ci zginęli w operacji forsowania rzeki Narew przez armię niemiecką. Po drugiej stronie Narwi jest cmentarz we wsi Kurpiewskie https://www.facebook.com/rowerem.wokol.ostroleki/videos/355849674941260/
Stan obecny:
Cmentarz spory obszarowo, skomponowany w wzgórze pomeandrowe rzeki Narew. Brak jakichkolwiek oznakowań, zniknął nawet krzyż opisany w cytacie wyżej. Mnóstwo mogił jest dobrze widoczne w południowej części cmentarza. Północna cześć cmentarza zniszczona przez stacjonujących tu żołnierzach radzieckich w czasie drugiej wojny światowej, okopy i doły po ziemiankach. Ale i w północnej części zauważyłem trzy groby w szeregu, które uniknęły większemu zniszczeniu. Część grobów już zanika, trochę śmieci. Teren cmentarza leży na trzech działkach prywatnych, na granicach których stoją grodzenia z drutów kolczastych i pastuchów. Teren wykorzystywany był pod wypas zwierząt.
Odległość od centrum Ostrołęki – 16 km
-Film z cmentarza zamieszczony na FB. -
.
.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz