poniedziałek, 22 kwietnia 2019

Piasecznia I – Cmentarz z I Wojny Światowej

Piasecznia I – Cmentarz z I Wojny Światowej
(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)
Jeden w kilku znajdujących się Piaseczni.

Piasecznia – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Kadzidło.
Do 1931 r. wieś należała do gminy Dylewo.

Cmentarz wojenny położony w północnej części wsi, po wschodniej stronie drogi do Wachu, przy skrzyżowaniu z drogą leśną. Teren wyodrębniony, nr działki geod. 776. Rozmieszczony na planie prostokąta o wymiarach 22x30 m, dłuższą krawędzią przylegający do głównej drogi. Położony na nieznacznie wypiętrzonej platformie, współcześnie pozostałości wału/rowu czytelne są wzdłuż wschodniej i południowej krawędzi. Zniszczenie wału ziemnego nastąpiło podczas budowy obecnego ogrodzenia z siatki na podmurówce betonowej. Prawdopodobnie wniesiono je na obrysie mniejszym niż rzeczywisty zasięg nekropolii.
Nie wiadomo, jak w przeszłości wyglądał cmentarz. Na podstawie jedynego ujawnionego jak dotąd dokumentu z okresu międzywojennego możemy przypuszczać, że był otoczony drewnianym płotem, zaś na grobach stały drewnianego krzyże.
Wejście na teren cmentarza znajduje się od strony szosy, z bramką nieco przesuniętą w stosunku do osi alei cmentarnej (jeśli rzeczywiście da się ją wyznaczyć, bo groby ułożone są dosyć ciasno). Przy wejściu, po lewej stronie, na mogile jednostkowej wystawiono współcześnie wysoki krzyż na betonowym cokole, po prawej tablica pamiątkowa z inskrypcją „CMENTARZ ŻOŁNIERZY Z 1920 ROKU”. Napis jest błędny. Na cmentarzu pochowano żołnierzy poległych podczas I wojny światowej. Wskazuje na to wielkość nekropolii, rozplanowanie i przybliżona liczba pochowanych która nie znajduje uzasadnienia w walkach toczonych w okolicy w 1920 r. Potwierdzają to przede wszystkim dokumenty archiwalne oraz co najważniejsze, pamięć mieszkańców.
Jeden z najstarszych mieszkańców w okolicy stwierdził zdecydowanie: „W Piaseczni jest cmentarz z I wojny światowej. Napisali, że w wojny polsko-bolszewickiej, ale to nieprawda, jest z I wojny”.
Na powierzchni cmentarza czytelne są zarysy 65 mogił przykrytych nasypami ziemnymi. W karcie cmentarza podano, że jest ich 50 i że są dobrze widoczne. Mimo tego, szkic cmentarza przedstawia pusty prostokąt, nie wniesiono nawet przybliżonego rozplanowania nekropolii.
Groby rozmieszczono w siedmiu rzędach o przebiegu północ-południe. Mogiły orientowane są wschód-zachód, poza jednym grobem jednostkowym w piątym rzędzie, ułożonym wzdłuż linii północ-południe. Przeważają mogiły zbiorowe, w tym jest 11 dużych grobów zbiorowych oraz 33 mogiły mniejsze, w których prawdopodobnie spoczywa dwóch-trzech żołnierzy. Mogił jednostkowych jest 21. Groby masowe koncentrują się w dwóch pierwszych rzędach. Ostatnie trzy rzędy wykazują zaburzony układ, m.in. jest tutaj grób jednostkowy o zmienionej orientacji, układ rzędów nie jest symetryczny w północnej i południowej części cmentarza. Szczególną nieregularność wykazują dwa ostatnie rzędy w części północnej. Być może znajdujące się tam groby zostały też uszkodzone podczas budowy podmurówki współczesnego ogrodzenia.
Pojedyncze mogiły mają pod mchem obramowania z kamieni polnych. Wydaje się, że nie było to systemowa rozwiązanie a doraźne działania mieszkańców.
Mogiły są oznakowane współczesnymi krzyżami wykonanymi z drewna brzozowego. Układ współczesnych krzyży nie odpowiada rozmieszczeniu mogił.
Po przeciwnej stronie drogi, vis a vis północnej części cmentarza znajduje się częściowo zachowana aleja składająca się z dębów i jałowców. Ma ona prawdopodobnie związek z cmentarzem.
( tekst Małgorzata Karczewska )

Piasecznia I – cmentarz pamiętany przez urzędy i u lokalnej społeczności,
gdzie spoczywają żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki – 25 km.

 -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -
.
.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz