Rzekuń – mogiły wojenne – cmentarz parafialny.

Rzekuń – mogiły wojenne – cmentarz parafialny.

Chronologicznie:
---------- Sierpień 1915 ----------
Po zajęciu tych terenów przez oddziały niemieckie, w Rzekuniu założono dwa cmentarze wojenne.
Jeden z nich znajdował się na cmentarzu parafialnym w miejscu jak na filmie.
Niestety brak jest danych o ilości pochowanych i ich narodowości.
We wspomnieniach właściciela majątku w Susku, po pierwszych nieudanych atakach Niemców w rejonie Ostrołęki, kozacy przyprowadzili jeńców. Sporo z nich mówiło po polsku, gdy z nimi rozmawiał okazało się ze to Polacy z Poznańskiego.
Cmentarz ten szybko został skażany na zatarcie i zapomnienie.
Stan obecny: nic się nie zachowało.
Jedynie kości poległych, zapomniane leżą w ziemi w okolicy uwidocznionych na filmie mogił.

---------- Sierpień 1920 ----------
Wojska polskie pod dowództwem gen. Bronisława Roji dniach 3-6 sierpnia 1920 roku broniły okolic Ostrołęki przed natarciem 18 dywizji strzelców Armii Czerwonej i korpusu konnego Gaji.

W walkach tych brał udział m.in. 1 batalion Pułku Morskiego. W walkach o Ostrołękę, Rzekuń, Nową Wieś, Susk, Zabiele, Teodorowo, Laskowiec, Przytuły zginęło 53 marynarzy z 1 batalionu Pułku Morskiego. Ciała pochowano na polu walki. Po zakończeniu wojny ciała ekshumowano i pochowano na cmentarzu parafialnym w Rzekuniu.
W 1928 r., z inicjatywy por. mar. w st. spoczynku Władysława Galińskiego, rozpoczęto zbiórkę pieniędzy na budowę pomnika. (grób Galińskiego na początku filmu).

Na obelisku pomnika wyryto napis:

”TU SPOCZYWAJĄ
53 MARYNARZY
1 BATALJONU
PUŁKU MORSKIEGO
KTÓRZY ZGINĘLI
ŚMIERCIĄ BOHATERSKĄ
W OBRONIE OJCZYZNY
W SIERPNIU 1920
CZEŚĆ WAM KOLEDZY”.

Obok także 1928 roku postawiono pomnik ułanom poległym w tych walkach.
We wspólnej mogile spoczywa tam 18 ułanów z 2 i 108 pułku ułanów.
W okresie międzywojennym mogiłą opiekował się 2 pułk ułanów, Ułani Grochowscy im. gen. Dwernickiego.
Przed II wojną światową na tym pomniku znajdowały się odlewy symboli kawaleryjskich, tj. szabla, lanca i rogatywka. Tablica z nazwiskami poległych dodatkowo przyozdobiona była orderem Virtuti Militari. Wszystkie te elementy zaginęły w trakcie wojny.
Na obecnej tablicy napis brzmi:
„Bratnia mogiła 4 szwadr 2 pułku ułanów poległych 4 VIII 20r.
Wacław Pilawa Zelisławski *
Stefan Tomaszewicz
Józef Zwoliński
Wojciech Przybylski
Zygmunt Gurkiewicz
Stanisław Sawicki
Jan Piotrowski
Stanisław Kołodzieński
Stanisław Kupiec
Cześć Wam”

*- o symbolicznym grobie tu pochowanego http://blogmedia24.pl/node/18412

Druga tablica wspomina o:
Podchorąży 108 pułku Ułanów Stanisław Korczak Sozański
student politechniki
obrońca Lwowa i Kresów Wschodnich
organizator wojsk powstańczych na Górnym Śląsku
odznaczony Krzyżem Walecznych
Krzyżem Obrony Lwowa
Poległ za ojczyznę w 21 roku życia
pod Suskiem 4 sierpnia 1920

---------- Wrzesień 1939 ----------
Mogiła dwóch braci poległych we wrześniu 1939.
Spoczywa tu porucznik Eugeniusz Czaplicki lat 30, zginął 2 września niedaleko Ostrołęki.
Kapral Wacław Czaplicki lat 27 ma tu symboliczny grób, zginął we wrześniu 1939, niestety rodzina nie znalazła miejsca jego pochówku.

Między pomnikami znajduje się tablica poświęcona mieszkańcom Rzekunia poległym w konspiracji w latach 1939-1946.

Odległość od centrum Ostrołęki – 5 km

 
-Film z cmentarza zamieszczony na FB. -
.

 

Artykuły i zdjęcie z prasy przedwojennej.