Walki VI. Korpusu Armijnego Armii Carskiej
Myszyniec w dniach 8-10 września 1914 r.
Autor: Starszy adiutant sztabu generalnego kapitan Rudski
Opracowanie i tłumaczenie: Jacek Czaplicki
Relacja z działań VI. Korpusu Armijnego podczas zdobycia miasta Myszyniec w dniu 27 sierpnia [9 września] 1914 r.
W dniu 26 sierpnia [8 września] jednostki VI. Korpusu Armii były rozmieszczone w następujący sposób:
- 16. Dywizja Piechoty obsadzała rejon wsi Tatary, Brzozówka, Gibałka, mając wysunięte oddziały pod Kadzidłem,
- 4. Dywizja Piechoty obsadzała rejon wsi Żmijewiec [?] , Gleba, Chudek, z wysuniętymi oddziałami pod wsią Kierzek.
Sztab korpusu stacjonował w Dylewie.
Około godziny 16:00, do oddziałów 2. Armii dotarła dyrektywa nr 6, w której omawiano niebezpieczną koncentrację sił niemieckich na froncie 1. Armii i że dowództwo spodziewa się uderzenia na tę armię w dniu 26 sierpnia [8 września]. Głównodowodzący uznał za konieczne wsparcie 1. Armii poprzez ofensywę 2. Armii na froncie Myszyniec-Chorzele i 10. Armii na froncie Arys – Johannisburg [Orzysz – Pisz]. VI. Korpus otrzymał zadanie natarcia w pasie między rzekami Rozoga i Omulew. Korpus ma osiągnąć linię Kadzidło - Gleba w dniu 26 sierpnia [8 września], Myszyniec - Chorzele w dniu 27 sierpnia [9 września].
4. Dywizja Kawalerii dostała rozkaz rajdu w głąb terytorium wroga i zniszczenia linii kolejowej na odcinku Rudczanny [Ruciane-Nida] - Ortelsburg [Szczytno], co zostało zapisane w rozkazie Korpusu nr 18 z dnia 26 sierpnia [8 września].
Już przed południem, o godzinie 10:30, do dowódcy 1. Batalionu z 16. Ładożskiego Pułku Piechoty, który obsadzał forty na przedmościu Ostrołęki, dotarł rozkaz, by dołączyć do swego pułku we wsi Chudek, pozostawiając jedną kompanię do osłony ciężkich dział, które miały dotrzeć do 16. Dywizji Piechoty z Ostrołęki.
O godzinie 22.00 dotarł telegram nr 6577, od Szefa Sztabu Armii generała Postowskiego, nakazujący kolumnom korpusu, by w dniu 27 sierpnia [9 września] do godziny 13:00 osiągnęły linię Wach – Olszyny, a linię Myszyniec - Czarnia najpóźniej o godzinie 18:00 tego samego dnia.
O godzinie 5:00 rano dotarł telegram od Dowódcy Armii informujący o usunięciu ze stanowiska Dowódcy Korpusu generała Błagowieszczeńskiego. Generał-lejtnant Meister, inspektor artylerii korpusu, objął tymczasowe dowództwo korpusu.
O godzinie 8:00 rano korpus ruszył ze swojej nocnej pozycji, w 4 kolumnach w szyku brygadowym, aby wykonać postawione przed nim dzień wcześniej zadanie: czyli najpóźniej do godziny 18:00 opanować linię Myszyniec - Czarnia.
Jedna z brygad 16. Dywizji Piechoty podążała drogą przez Tatary w kierunku wsi Klimki i Wykrot. Druga brygada z tej samej kolumny ruszyła w kierunku wsi Kadzidło, Jazgarka, Wydmusy.
4. Dywizja Piechoty zdążała jedną kolumną do wsi Jeglijowiec, Piasecznia, Wach, Zdunek, Browary (przedmieścia Myszyńca), a drugą przez Kierzek, Zawady, Bandysie, do wsi Budy-Charciabałda, Świdwiborek.
2. Dywizjon ciężkich dział po opuszczeniu wsi Szafarnia o godzinie 6:00 rano ruszył drogą na Kadzidło i Wach.
Rozgraniczeniem między dywizjami była linia: Wach – Myszyniec, dalej Dąbrowy i Friedrichshof [Rozogi] (ostatnie miejscowości były na kierunku działań obu dywizji).
Sztab Korpusu o godzinie 11:00 przeniósł się do wsi Wach, gdzie do tego czasu uruchomiono główne stanowisko telegraficzne, skąd wyprowadzono linie łączności do stanowisk 16. Dywizji Piechoty we wsi Wykrot i 4. Dywizji Piechoty we wsi Zdunek.
W tym samym czasie z doniesień wynikało, że nieprzyjaciel opuścił wsie Wykrot, Wydmusy, Zdunek, a podobno także Myszyniec, o czym o godzinie 11:00 meldowała 16. Dywizja Piechoty, w raporcie nr 179.
Postanowiono zatrzymać czoła kolumn i pozwolić oddziałom, do których wysłano rozkaz nr 282, odpocząć przed bitwą, do godziny 13:30 na linii Klimki, Jazgarka, Wach.
27 sierpnia [9 września], o godzinie 9:00, dowódca 4. Dywizji Kawalerii o w meldunku nr 203 donosił, że o godzinie 11:00 jego oddziały ruszą ze wsi Lipniki na Łyse, Dudy Puszczańskie i Krysiaki, by zaatakować lewą flankę i tyły nieprzyjaciela i w ten sposób pomóc korpusowi wypełnić powierzone zadanie.
O godzinie 12:50 wszystkie wydane rozkazy i otrzymane meldunki zostały przekazane drogą telegraficzną do Kwatermistrzostwa Generalnego Armii.
O godzinie 13:15, 16. Dywizja Piechoty otrzymała rozkaz kontynuowania marszu na Wydmusy i Wykrot zgodnie z rozkazem nr 18, z tym, że silny oddział miał ruszyć do wsi Wolkowe i nawiązać kontakt z 4. Dywizją Kawalerii (rozkaz nr 284), a 4. Dywizja Piechoty o godzinie 13:30 (również rozkaz nr 284) prawą kolumną miała ruszyć do wsi Zdunek i Białusny Lasek, lewa kolumna miała zatrzymać się we wsi Budy-Charciabałda, wystawiając małą straż przednią w Czarni i Świdwiborku.
O godzinie 15:00 wpłynęły dwa meldunki:
1) Od generała Niecwołodowa, maszerującego w lewej kolumnie 4. Dywizji Piechoty, że o godzinie 10:00 w dniu 27 sierpnia [9 września], według relacji mieszkańców, w Myszyńcu Starym stały cztery działa niemieckie skierowane na Wykrot, a w Myszyńcu trzy działa. Niemieckiej piechoty było siedem - osiem kompanii (meldunek nr 186).
2) Od 16. Dywizji Piechoty, że Wykrot i Myszyniec nie są zajęte przez nieprzyjaciela.
Wreszcie o godzinie 16:00 dotarł meldunek nr 184 z 16. Dywizji Piechoty, że w Myszyńcu jest kolumna transportowa nieprzyjaciela i cztery działa oraz, że siły wroga zdążają do wsi Wykrot. A o godzinie 16:10 z tej samej dywizji dołączono meldunek ze schematycznym rysunkiem rozmieszczenia dwóch pułków piechoty niemieckiej w okopach pod Myszyńcem i artylerii w Myszyńcu Starym.
Wobec sprzecznych informacji i w celu ich potwierdzenia, około godziny 15:00 wysłano rozjazd [rekonesans] złożony z 14 kozaków z osłony, pod dowództwem sotnika Lubimowa, który pierwszy meldunek (nr 1) wysłał o godzinie 16:20, informując, że na północny-wschód od Myszyńca został ostrzelany z lasu przez spieszoną kawalerię wroga, a według miejscowych sam Myszyniec był zajęty przez piechotę wroga. Raport ten dawał pierwsze dokładne informacje o nieprzyjacielu. Ten sam sotnik meldował o godz. 16:30, że kolumny nieprzyjacielskie nacierają na wieś Drężek, a o godz. 18:40, że ostrzelał nieprzyjacielską piechotę i kawalerię oraz, że nieprzyjaciel pod wpływem naszego ostrzału artyleryjskiego opuszcza okopy.
O godzinie 16:40 wysłano rozkaz do 4. Dywizji Piechoty, aby ta kontynuowała natarcie na Białusny Lasek i okrążyła Myszyniec od zachodu, a do generała Niecwołodowa, dowódcy 2. Brygady tejże dywizji, aby jeszcze tego samego dnia uderzył na Myszyniec.
O godzinie 17:00 artyleria, znajdująca się awangardzie lewej kolumny 16. Dywizji Piechoty, otworzyła ogień do nieprzyjacielskich oddziałów zajmujących Myszyniec. Nieco później ogień otworzyła również artyleria nieprzyjaciela.
W tym samym czasie, w rejon na północ od wsi Zalesie, przybyła nasza bateria 42-ek z 2. Dywizjonu ciężkich dział i otworzyła ogień w kierunku Myszyńca.
Niestety, cały czas pociski wystrzeliwane przez tą baterię znosiło na prawo i padały w rejonie natarcia całej 16. Dywizji Piechoty. Z tego powodu ogień z tej baterii został przerwany na rozkaz kapitana Rudskiego ze Sztabu Generalnego, który dotarł na jej pozycję, by poinformować o natarciu naszej piechoty i wskazać nowe cele ostrzału. Dowódca baterii otrzymał również rozkaz przesunięcia swojej jednostki do przodu, aby zrobić miejsce moździerzom, które również miały wziąć udział w przygotowaniu artyleryjskim.
O godzinie 18:30, gdy walki już były w pełni, wysłano rozkaz nr 287 do dowódcy 4. Dywizji Kawalerii, aby ten wspomógł korpus, wychodząc na tyły nieprzyjaciela poprzez uderzenie na wieś Dąbrowy. Trzeba było tę wieś zdobyć, by ich (Niemców) wziąć od tyłu.
W tym samym czasie wróg wycofywał się do wsi Dąbrowy i na Pełty. Wycofujące się do Dąbrowy oddziały nieprzyjaciela zostały natychmiast ostrzelane przez 2. Baterię 16. Brygady Artylerii z pozycji na północ od wsi Orły. Dało się zauważyć, że nieprzyjaciel ucieka chaotycznie w kierunku wsi Dąbrowy, a następnie na zachód do wsi Pelty, gdzie natychmiast skierowano ogień artyleryjski.
Oddziały 4. Dywizji Kawalerii znajdujące się we wsi Krysiaki nie udzieliły korpusowi żadnej pomocy, mimo rozkazu Szefa Sztabu Korpusu z godziny 18:30 i prośby o pomoc wysłanej przez dowódcę 16. Dywizji Piechoty o godzinie 15:30.
Wsparcie ogniowe dwóch dział 4. Dywizjonu Artylerii Konnej (7. Bateria była w tym czasie formowana w Białymstoku, a cztery działa 8. Baterii miały uszkodzone celowniki) nie dało żadnego rezultatu, gdyż pociski nie dolatywały w rejon natarcia prawej flanki 16. Dywizji Piechoty.
W tym samym czasie 63. Uglicki Pułk Piechoty nacierający w lewej kolumnie 16. Dywizji Piechoty, posuwał się bardzo powoli w kierunku Myszyńca. Przyczyną tego, według wyjaśnień dowódcy pułku, był brak dokładnych informacji o nieprzyjacielu i otwarty teren przed okopami przeciwnika, tak więc aby uniknąć niepotrzebnych strat, pułk okopał się w odległości 1000 m od nieobsadzonych okopów wroga, aby następnego dnia wznowić atak. Dlatego też dopiero o świcie w dniu 28 sierpnia [10 września] oddziały 63. Uglickiego Pułku Piechoty podjęły dalsze działania. Po dokonaniu szczegółowego zwiadu oddziały tego pułku wkroczyły do Myszyńca.
 |
| Szkic przedstawiający pozycje 63. Uglickiego
Pułku Piechoty Szkic ten był już w części 1 cyklu: Rok 1914 |
Po zapadnięciu zmroku oddziały znajdujące się w awangardzie zajęły wieś Wolkowe i wysłały straże na granicę. Główne oddziały zatrzymały się na noc we wsi Orły.
Jednostki prawej kolumny 4. Dywizji Piechoty posuwały się naprzód w następujący sposób: 14. Ołoniecki Pułk Piechoty nacierał na Myszyniec, a 13. Biełozierski Pułk Piechoty na Browary i Myszyniec Stary.
Około godziny 23:30 Ołoniecki Pułk zajął wieś Myszyniec, a Myszyniec Stary został zajęty około godziny 2:00 w dniu 28 sierpnia [10 września].
2. Brygada 4. Dywizji Piechoty pozostała we wsi Budy-Charciabałda do godziny 15:40, po czym posuwając się dalej dotarła z jednym pułkiem do wsi Pełty około godziny 21:00, w czasie, gdy oddziały nieprzyjaciela wycofywały się przez tą wieś na północ. W Pełtach brygada rozbiła obóz na noc.
W czasie całej operacji, 4. Dywizja Piechoty nie poniosła żadnych strat.
Z kolei z 16. Dywizji Piechoty uczestniczące w walkach: 61. Włodzimierski Pułk Piechoty i 63. Uglicki Pułk Piechoty wsparte trzema lekkimi bateriami, miały jednego oficera i jednego żołnierza niższego stopniem rannych w szeregach 63. Uglickiego Pułku Piechoty
Według relacji jeńców schwytanych pod Myszyńcem, w bitwie brały udział 5. i 18. Pułk Landwehry, natomiast 9. Pułk pozostawał w rezerwie nie biorąc udziału w walkach.
W nocy nieprzyjaciel zmusił okolicznych mieszkańców do wyciągnięcia z piasku ugrzęźniętych dział i wozów z amunicją.
Mimo to, rankiem w dniu 28 sierpnia [10 września] na drodze z Myszyńca do wsi Dąbrowy znaleźliśmy kilka nienaruszonych i kilka połamanych skrzyń z amunicją, a na drodze z Dąbrowy do Friedrichshof [Rozogi] znaleźliśmy sporo amunicji, sprzętu, rozbitych pojazdów z prowiantem i wiele innych przedmiotów. Widać było, że nieprzyjaciel wycofuje się w pośpiechu i w kompletnym nieładzie.
Oryginał podpisał dowódca korpusu, generał-lejtnanta Richter
oraz szef sztabu pułkownik Zaleski.
A poniższy dokument własnoręcznie podpisał:
Starszy adiutant sztabu generalnego kapitan Rudski
Źródło: gwar.mil.ru
Dodatek
Służbę wojskową podjął 24 września1881 r.
Brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej 1904-05 r. Z ciekawostek biograficznych: po bitwie pod Liaoyang próbował wysłać do Cesarskiej Mości telegram z prośbą o odsunięcie A.N. Kuropatkina od dowodzenia Armią Mandżurską, by uniknąć jej zniszczenia, za co został przez Kuropatkina wydalony z frontu „dla poprawy zdrowia”.
Od 23 lipca 1911 r. do 25 sierpnia 1915 r. jako generał-major był dowódcą 2. Brygady 4. Dywizji Piechoty [jak wynika z treści raportu powyżej, po 25 sierpnia wciąż dowodził brygadą].
W 1920 r. wyemigrował do Francji. Był honorowym starostą kozaków kubańskich. Zmarł 25 grudnia 1938 r.
Źródło: ria1914.info
Skład 6. Korpusu Armijnego w 1914 roku (plus miejsce stacjonowania)
4. Dywizja Piechoty – (Łomża)
- 1. Brygada Piechoty (Łomża)
13. Biełozierski Pułk Piechoty (Łomża)
14. Ołoniecki Pułk Piechoty (Łomża)
- 2. Brygada Piechoty (Zambrów)
15. Szlisselburski Pułk Piechoty (Zambrów)
16. Ładożski Pułk Piechoty (Zambrów)
- 4. Brygada Artylerii (Zambrów)
1. Dywizjon Artylerii
2. Dywizjon Artylerii
16. Dywizja Piechoty – (Białystok)
- 1. Brygada Piechoty (Białystok)
61. Włodzimierski Pułk Piechoty (Osowiec-Twierdza)
62. Suzdalski Pułk Piechoty (Hornostaje-Osada koło Moniek)
-2. Brygada Piechoty (Białystok)
63. Uglicki Pułk Piechoty (Sokółka)
64. Kazański Pułk Piechoty (Białystok)
- 16. Brygada Artylerii (Wołkowysk)
1. Dywizjon Artylerii
2. Dywizjon Artylerii
4. Dywizja Kawalerii – (Białystok)
1. Brygada Kawalerii (Białystok)
4. Nowotroicko-Jekaterynosławski Pułk Dragonów (Grajewo)
4. Charkowski Pułk Ułanów
2. Brygada Kawalerii (Białystok)
4. Mariupolski Pułk Huzarów (Białystok)
4. Pułk Kozaków Dońskich (Szczuczyn)
4. Dywizjon Artylerii Konnej (Białystok)
6. Dywizjon Moździerzy – (Łuków)
10. Batalion Saperów – (Ostrołęka)
Źródło: ria1914.info
Mapy poniżej ze strony: https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_nad_jeziorami_mazurskimi_(1914)
Z artykułu opisującego bitwę nad jeziorami mazurskimi w 1914
Bitwa nad jeziorami mazurskimi w okresie od 4 września do 7 września 1914 r. (miejsce przechowywania: Archiwum Państwowe w Poznaniu). Bitwa nad jeziorami mazurskimi 9 wrzesień - 12 wrzesień 1914 r. (miejsce przechowywania: Archiwum Państwowe w Poznaniu).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz