(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)
Pupkowizna – wieś kurpiowska w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Łyse
Leśny cmentarz położony na stromym stoku wydmy, na lekko wyniesionej platformie, otoczony wysokim, wyrazistym wałem i rowem. Nekropola o wyjątkowym, amfiteatralnym obrysie. Prawdopodobnie właśnie ukształtowanie terenu, na którym założono cmentarz natchnął jego projektanta do nadania mu takiego kształtu. Nie znamy układu grobów, można się jednak domyślać, że ich rozplanowanie także nawiązywało do idei amfiteatru poprzez schodkowy układ rzędów mogił.
Na razie nie dysponujemy danymi na temat pochowanych żołnierzy. Z pewnością leżą tutaj żołnierze armii niemieckiej z 75. Rezerwowej Dywizji Piechoty i być może wspomagających ją oddziałów Landwehry, polegli w walkach toczonych od marca do lipca 1915 r. Czy pochowano tutaj również poległych z armii carskiej? Na tym etapie rozpoznania nie można tego ani potwierdzić, ani wykluczyć.
Cmentarz w Pupkowiźnie już pod koniec lat 20. XX w. był w złym stanie. Przedstawiciel Volksbundu który kontrolował ten teren zanotował, że groby są nieczytelne, brakuje krzyży, a teren nekropolii jest wykorzystywany jako pastwisko dla bydła.
Współcześnie, wnętrze cmentarza jest zniszczone, z licznymi wkopami i pryzmami piasku. Nie ma wątpliwości, że ktoś tam kopał. Ale kiedy i w jakim celu? Informacje od mieszkańców mówią o ekshumacji przeprowadzonej po II wojnie światowej. Jeśli byłaby to prawda, czyje szczątki podjęto wówczas, bo z pewnością nie żołnierzy Wielkiej Wojny. Może w czasie II wojny światowej wykorzystywano pierwszowojenny cmentarz pod bieżące pochówki? Armia niemiecka lub Czerwona, może partyzanci? Z takimi możliwościami spotykamy się na innych cmentarzach I wojny światowej w regionie. Te pytania pozostają na razie bez odpowiedzi. Niezależnie od przyszłych ustaleń, pewne jest, że żołnierze Wielkiej Wojny nadal tam leżą i zdecydowanie nie można uznać tego cmentarza za ekshumowany i nieistniejący.
Wymiary cmentarza: ok 22x30m
Ilość pochowanych: brak danych
Pupkowizna – cmentarz zapomniany i zniszczony. Cmentarz, gdzie spoczywają zapomniani żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich było Polakami.
Odległość od centrum Ostrołęki – 47km
Podziękowania za współpracę dla: Mariusz Kaminski oraz Małgorzata Karczewska
- Film z cmentarza zamieszczony na FB. -
.
.
 | |||
| Cmentarz Pupkowizna na lidarze |
 |
| Cmentarz Pupkowizna - widok na północno wschodni róg cmentarza |
 |
| Cmentarz Pupkowizna - widok na południowo zachodni róg cmentarza |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz