Budy Rządowe - cmentarz wojenny z I wojny światowej

Budy Rządowe - cmentarz wojenny z I wojny światowej

(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

 

Budy Rządowe – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie przasnyskim, w gminie Jednorożec.

 

Na ten moment mamy mało dokumentów na temat tego cmentarza ze źródeł niemieckich:

1. Pismo z dnia 14.5.1926 z Berlina od Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge, e. V. do opiekunów cmentarzy w regionie, w którym czytamy:

Groby na cmentarzu wojennym w Budach Rządowych są dobrze czytelne. Ogrodzenie jest uszkodzone w kilku miejscach.

Dlatego prosimy, abyście postarali się dopilnować, aby to miejsce honorowego spoczynku zostało doprowadzone do godnego stanu.

2. Kopia sprawozdania z dnia 5.5.1926 z Warszawy od Niemieckiej Ambasady w Warszawie, o treści:

Polskie Ministerstwo Robót Publicznych na zlecenie ambasady zleciło remont cmentarzy wojennych w Żebrach-Grzymkach, powiat Ostrołęka i Budy Rządowe, powiat Przasnysz.

Zastrzegam sobie prawo do składania dalszych sprawozdań z wykonania prac konserwatorskich.

3. Notka z czasopisma Kriegsgräberfürsorge rok wyd. 1930, mówiąca o tym, że ogrodzenie wokół cmentarza Budy-Rządowe (woj. warszawskie) zrobione jest ze sztachet.

4. Na cmentarzu spoczywa 127 żołnierzy walczących w mundurach niemieckich i 290 w mundurach rosyjskich.

To niewiele, ale daje podgląd, że dokumentów, o ile takie przetrwały ostatnią wojnę należy szukać w polskich i niemieckich archiwach.

 

Stan obecny. Cmentarz wojenny, otoczony murowanym ogrodzenie znajduje się przy głównej drodze we wsi i zajmuje prawie całą działkę nr 78. Wymiary cmentarza to ok. 30 na 37 metrów. Ledwo czytelne mogiły ziemne są rozmieszczone w równych rzędach i szeregach. Na większości mogił znajdują się betonowe poduszki, gdzie na części z nich wytłoczono dane poległych żołnierzy.

Można zauważyć dwa typy wykonanych poduszek betonowych i nie chodzi tu o narodowość pochowanych. Dwa rodzaje poduszek mogą sugerować, ze część z nich została zrobiona przez innego wykonawcę i prawdopodobnie znajdowały się na innym cmentarzu, skąd szczątki poległych i poduszki betonowe przeniesiono na ten cmentarz. Istnieje też możliwość - jak to często bywało, gdy ekshumacji dokonywały instytucje polskie, że dokonano tylko symbolicznej „ekshumacji” i przeniesiono jedynie betonowe poduszki. 

 

Dane przepisane z poduszek betonowych przez

Mariusz Maciaszczyk

.

- Husar Heikorek, 1 ESK. HUS. R. KÖNIG HUMBERT

- Musk. MANSKE, 10K. I. R. 34, † 23.3.15

- Ldstrm. O. ROHRMOSEP, 8 K. I. R. 45, † 22.3.15

- Musk. LEHMANN, 10K I.R. 54, † 22.3.15

- Gefr. J. WOLF, 3K I. R. 54, † 22.3.15

- Musk. KUNTZ, 10K I. R. 54, † 22.3.15

- Musk. E. LANGE, 10K I. R.54, † 22.3.15

- Husar W. BERHORTZ, 3 ESK. HUS. R. 13

- Musk. H. PAPENHUNS, 10K I. R. 54

- LENKE

- Musk. MOLLENHAUER, 3K I. R. 54, † 22.3.15

- FISCHER, † 22.3.15

- Musk. B. WENDT, 3K I. R. 54, † 22.3.15

- Musk. O. LENGE, 11K I. R. 54, † 22.3.15

- Musk. F. BUTOW, 11K I. R. 54, † 22.3.15

- Musk. A. NEUMANN, 3K I. R. 54, † 22.3.15

- Musk. A. HOGE, 10K I. R. 54, † 22.3.15

- Ldstm R. HACKER, 10K LD I. R. 24, † 7.11.14

- Musk. ZIMMER, 10K I. R. 54, † 22.3.15

- Musk. BOSSIG

- Wehrm. EMIL, V. HACHT 10K I. R. 54, † 22.3.15

- Musk. G. MOLZAHN, 10K I. R. 54

- Gefr. DRYGALA, 11K I. R. 54

- Musk. A. BECK, 10K

- M.KENKULIUS, ERS. BTT. I. R. 3, † 7.11.14

- Utffz. E. REHBEIN

- F. MÜLLER, 10K I. R. 45, † 23.3.15

- Musk. R. MANN

- Ers. Res. O. SCHNEIRER, 3K I. R. 54, † 22.3.15

- Wehr. CH. KOCH, 3K I. R. 54, † 22.3.15

- Musk. HOBUS, I. R. 40

- Musk. K. KUETHER, 12K I. R. 54, † 25.3.16

- Musk. DUCKWITZ, 3K I. R. 54

- Ers. Res. O. MÜLLER, 11K I. R. 54, † 17.3.15

- Gefr. D.L.K. HEMRIER, 10K

- Musk. TISCHER

- Musk. K. WLOCK, 4K I. R. 54

- F. RAHMEL, Res. M. C. K. I. R. 54, † 22.3.15

- Musk. STEFFEN

- Wehrm. R. MERTINS, 10K I. R. 54

- Krieg SFRW. R. BALLENTIN, 2 M. C. K. I. R. 54, † 23.3.15

- Kann. J. SCHLETZ, 5 Batt. F. AR. 36, † 17.3.15

- Krieg SFRW WOLLENWEBER, 3K I. R. 54, † 23.3.15

- Musk. C. HAMM, 10K I. R. 54

- Ers. Res. K. SCHAR, I. R. 54, † 21.3.15

- Musk. A. KUCKLA, 10K I. R. 45, † 23.3.15

- Utffz. SCHNAP

- Res. A. BÖSSERT, 10K I. R. 54, † 22.3.15

- Res. ZUBER, I.R. 54

- Gefr. P. DESENZ, 10K I. R. 54, † 25.3.15

- Musk. W. LUCHT, 12K I. R. 54

- Musk. E. TESCH, 3K I. R. 54, † 15.3.15

Cmentarz znajduje się rejestrze zabytków.

Budy Rządowe – jeden z najlepiej zachowanych cmentarzy wojennych w okolicy. Cmentarz, gdzie spoczywają zapomniani żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich mogło czuć się Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki – 37 km.

 -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -