Ostrołęka i okolice - 1915: Jednorożec - cmentarz wojenny z I Wojny Światowej

Jednorożec - cmentarz wojenny z I Wojny Światowej

(Kriegsfriedhof des Ersten Weltkrieges)

Jednorożec – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie przasnyskim, w gminie Jednorożec.

Na temat cmentarza można znaleźć sporo archiwalnych materiałów, którymi możliwe ze kiedyś się zajmę.

Na ten moment zamieszczę tylko fragment dokumentu z roku 1933.

„Herr Obergärtner Achtnig,

cmentarz wojenny w Jednorożcu,

powiat Przasnysz,

l. Opis w ogólny.

Cmentarz położony jest w lesie sosnowym i ma niewielkie nachylenie. Ogrodzenie składa się z nowego drutu [kolczastego]. Cmentarz jest obecnie mocno wypełniony po przeniesieniu tu około 20 cmentarzy z okolicy. Wszystkie dawne luki w rzędach grobów są teraz wypełnione nowymi grobami. Na cmentarzu jest teraz 740 grobów jednostkowych i 28 zbiorowych. Aby odtworzyć stary układ grobów zerwano ściółkę.

Groby na cmentarzu ułożone były/są szeregowo. Cmentarz położony jest na dwóch tarasach, tylny taras jest o około 40 centymetrów wyższy od frontowego. Granica między dwoma tarasami jest zwykłym uskokiem wykonanym z ziemi. Na przednim tarasie znajduje się drewniana kaplica, która ma około 8 metrów wysokości i powierzchnię około 5,00 na 4,80 metrów. Kaplica wykonana jest z pni drzew, a wewnątrz obita jest deskami.

Osiem pni drzew, każdy o grubości około 15-20 cm i wysokości około 4 metrów, osadzonych w ziemi, tworzą po obu stronach filary bramy. Brama o dwóch skrzydła, gdzie w jednym skrzydle osadzone są drzwi o szerokości około 1 metra, jest prawie kompletna. W górnej części każdego z dwóch filarów znajduje się drewniana płyta, na której namalowany jest krzyż w kształcie Żelaznego Krzyża.

Między filarami nad bramą rozpięta jest masywna rozbudowana belka. Na belce zamieszczony jest napis: "Heldengräber"

II. Stan ogólny:

Ogrodzenie z drutu kolczastego i brama jest dobrze zachowana. Groby są zapadnięte, ale poza tym są w dobrym stanie.

Na grobach niemieckich żołnierzy Juliusa RIESENBERGA, Willego SIMONA, Georga ECKERTA, SCHULZA, ROSCHA, HECKERA i BARZA znajdują się pomniki, prawdopodobnie wzniesione przez ich krewnych, niektóre z dłuższymi inskrypcjami. Na różnych starszych płytach betonowych napis nie jest już czytelny, ponieważ płyty te już mocno zerodowane. Drewniana kaplica jest nadal dobrze zachowana, ale jest całkowicie pusta i goła w środku.

….”

Jednorożec – cmentarz wojenny, znany, służący jako miejsce do zabaw, gry w piłkę i libacji. Cmentarz, gdzie spoczywają zapomniani żołnierze Wielkiej Wojny, wielu z nich mogło czuć się Polakami.

Odległość od centrum Ostrołęki – 45 km.

O cmentarzu można poczytać na blogu "Kurpianka w wielkim świecie"

-Film z cmentarza zamieszczony na FB. -