Cerkiewka (Komorowo) - Cmentarz garnizonowy, cmentarz wojenny z I wojny światowej, cmentarz cywilny.

Cerkiewka (Komorowo)

Cmentarz garnizonowy, cmentarz wojenny z I wojny światowej, cmentarz cywilny.

 

Komorowo – wieś w województwie mazowieckim, w powiecie ostrowskim, w gminie Ostrów Mazowiecka.

 

Cmentarz w Cerkiewce miał szansę stać się perełką regionu. Niestety, działalność służb leśnych i mieszkańcy traktujący to miejsce jako źródło darmowego materiału budowlanego doprowadzili do tego, że cmentarz uległ prawie całkowitemu zniszczeniu i zapomnieniu.

Cmentarz powstał w okresie zaborów w pobliżu dużego kompleksu koszar armii carskiej w Komorowie. Jednocześnie z jego założeniem wzniesiono tutaj cerkiew cmentarną. Stąd też pochodzi lokalna nazwa cmentarza.

Pierwsze pochówki na cmentarzy garnizonowym odbyły się prawdopodobnie w roku 1893. Żołnierzy rosyjskich i ich rodziny chowano tam do czasu, kiedy teren zajęły wojska niemieckie w czasie I wojny światowej. Duży obszar cmentarza może sugerować, że pochowano tam sporo żołnierzy.

W latach 30. XX w. na Cerkiewkę trafiły szczątki żołnierzy armii niemieckiej, zmarłych w czasie I wojny światowej lazarecie zorganizowanym w koszarach. Początkowo pochowano ich w pobliżu budynku, w którym funkcjonował lazaret.

Brak danych, czy są tam pochowani żołnierze polegli w walkach, które miały miejsce w okolicy.

W okresie międzywojennym na cmentarzu chowano żołnierzy polskich i ich rodziny.

Chowano tam również okolicznych mieszkańców.

Powierzchnia cmentarza to ok. 3,7 hektara.

Teren obsadzony jest lasem i trwa tam gospodarka leśna. Część cmentarza dodatkowo zniszczona jest przez linie energetyczne. Mimo to, granice nekropoli są wciąż dobrze czytelne. Jest on otoczony wałem ziemnym i rowem.

Na cmentarzu uchowało się niewiele. Parę grobów jest zadbanych, jednak większość zniszczona, a to to co przetrwało niszczeje. Gdzieniegdzie widać pozostałości murowanych grobowców. Uważny obserwator zauważy równe rzędy mogił wojennych.

Po cerkwi zostały fundamenty, niestety miałem zbyt mało czasu, by je zlokalizować.

Z powodu braku ochrony cmentarza, tuż po II wojnie światowej na obszarze cmentarza rozpoczęto gospodarkę leśną. Nasadzenia i wycinki drzew niszczyły groby. Do zniszczeń przyczynili się też mieszkańcy, dla których było to tylko ogromne składowisko darmowych cegieł i innych materiałów budowlanych.

Działalność lokalnego stowarzyszenia, które wystawiło tablicę, na której napisano: BYŁY CMENTARZ (były – czyli już nie istniejący, a przecież leżą tam szczątki setek zmarłych i poległych). Użycie tego słowa nie służy pamięci i ochronie cmentarza.

 

Cerkiewka – cmentarz zniszczony o którym mało kto pamięta. Cmentarz, gdzie spoczywają zapomniani żołnierze stacjonującej w Polsce carskiej armii, żołnierze Wielkiej Wojny, polscy żołnierze i cywile.

Odległość od centrum Ostrołęki – 40 km

 -Film z cmentarza zamieszczony na FB. -